Nguyên nhân chính là sự căng thẳng cảm xúc kéo dài dẫn đến suy nhược thần kinh. Gọi là bệnh tâm căn suy nhược, nếu bệnh chủ yếu do chấn thương tâm thần gây ra. Do những nhân tố gây chấn thương tâm thần tác động trên người bệnh, thông thường cường độ không mạnh lắm nhưng kéo dài. Nguyên nhân chủ yếu là do các chấn thương tinh thần và hoàn cảnh xung quanh kéo dài như: mâu thuẫn giữa quyền lợi cá nhân và yêu cầu xã hội, thất bại trong công việc và đời sống, mâu thuẫn và bất hòa với tập thể, bị nghi ngờ oan uổng, mâu thuẫn trong đời sống cá nhân và gia đình, thất bại trong tình yêu, vợ chồng không hòa hợp, con cái hư hỏng, mất người thân, xung đột giữa nhân cách người bệnh với môi trường sinh sống xung quanh...
Ăn uống, ngủ, học tập, làm việc hợp lý để phòng tránh suy nhược thần kinh.
Bệnh suy nhược thần kinh thường xuất hiện từ từ sau một thời gian sang chấn và biểu hiện rõ khi gặp thêm một nhân tố thúc đẩy. Các nhân tố thúc đẩy như: loại hình thần kinh yếu, lao động trí óc quá mức, quá mệt mỏi, cuộc sống quá căng thẳng, nơi sống và nơi làm việc có nhiều nhân tố kích thích, tiếng ồn, điều kiện làm việc phức tạp, có bệnh mạn tính, thiếu dinh dưỡng kéo dài, kiệt sức, thiếu ngủ lâu ngày...
Bệnh suy nhược thần kinh biểu hiện rất đa dạng, căn cứ vào các triệu chứng chiếm ưu thế trong bệnh cảnh mà chia ra các thể lâm sàng khác nhau.
Thể cường: nét nổi bật là bệnh nhân dễ kích thích, dễ phản ứng, cảm xúc không ổn định, dễ xúc động, hồi hộp, lo âu, hưng phấn vận động, đứng ngồi không yên, có bệnh nhân tăng ham muốn tình dục, khó ngủ, dễ thức giấc...
Thể nhược: đặc trưng là bệnh nhân chóng mệt mỏi, suy yếu, khí sắc giảm, dễ mủi lòng hờn dỗi, khả năng lao động giảm sút, ngủ không ngon sáng dậy thấy mệt, ban ngày lại buồn ngủ thường buổi trưa khá hơn, buổi chiều lại mệt mỏi. Gặp những kích thích mạnh bệnh nhân đáp ứng yếu, ngược lại đối với kích thích nhẹ bệnh nhân đáp ứng mạnh. Một số bệnh nhân trở nên gầy yếu suy kiệt.
Thể trung gian: bệnh cảnh lâm sàng biểu hiện các trạng thái kích thích lẫn suy nhược, khí sắc có khuynh hướng giảm, thờ ơ, có khi trầm cảm, có ám ảnh sợ hãi, khả năng lao động lên xuống thất thường khi thì hưng phấn khi thì giảm sút...
Người bệnh cần lưu ý
Người bị suy nhược thần kinh thường không được can thiệp sớm do đó để lại hậu quả tâm lý thêm nặng nề và gây tốn kém cho người bệnh. Họ đi khám hết khoa này đến khoa nọ mà có khi chẳng tìm ra bệnh. Chẳng hạn người bị đầu óc quay cuồng, đau đầu dữ dội thường đi đến khoa thần kinh. Người tim hồi hộp tức ngực, mạch nhanh thở gấp thường đến khoa tim mạch. Người ăn không tiêu, đầy bụng, ợ hơi thường đến khoa tiêu hoá; người kinh nguyệt không đều, giảm ham muốn tình dục thường đến khoa phụ sản hoặc khoa tiết niệu. Người tinh thần mệt mỏi, ngày càng sụt cân, mất ngủ thường đến khoa nội... Vì suy nhược thần kinh là loại bệnh tâm căn nên bệnh nhân cho dù có triệu chứng thân thể loại nào cũng nên đến khoa tâm thần để chẩn đoán và điều trị là hợp lý nhất.
BS. Lan Anh
