Tuy nhiên, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra nhiều tuyên bố xa cách với EU, thông điệp của ông Mike Pence sẽ được EU chào đón như thế nào?
-Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence hôm 20/2 nói rằng, Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết hợp tác mạnh mẽ với Liên minh châu Âu (EU) để hướng đến những mục tiêu chung về hòa bình và thịnh vượng. “Tổng thống Donald Trump muốn tôi mang theo một thông điệp tới cho Liên minh châu Âu. Vì thế tôi ở đây thay mặt tổng thống, bày tỏ cam kết mạnh mẽ của Mỹ về việc tiếp tục hợp tác và tiếp tục mối quan hệ đối tác với Liên minh châu Âu”. Phó Tổng thống Mike Pence nhấn mạnh. Cho dù hai bên vẫn còn nhiều bất đồng, thì chúng ta đều chia sẻ những giá trị chung”.
“Sự ổn định của thế giới phụ thuộc nhiều vào mối quan hệ tốt đẹp giữa Mỹ và Liên minh châu Âu. Tôi nghĩ rằng, Mỹ cần một Liên minh châu Âu mạnh mẽ và đoàn kết về tất cả các vấn đề có thể”. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker nhấn mạnh.
Ông Mike Pence là quan chức cấp cao nhất trong chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tới thăm châu Âu. Theo giới phân tích, mặc dù thông điệp bao trùm mà Phó Tổng thống Mike Pence đưa ra là Mỹ sẽ sát cánh cùng NATO và EU như trong quá khứ, nhưng tâm lý bất an chưa hẳn là đã hết đối với EU.
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence và Chủ tịch EU ông Donald Tusk tại Brussel (Bỉ)
Giới lãnh đạo châu Âu đón nhận cam kết này theo hai chiều hướng khác nhau. Thủ tướng Đức Angela Merkel ủng hộ quan điểm duy trì và thắt chặt mối quan hệ giữa Mỹ và NATO, cho rằng NATO luôn có trong lợi ích của Mỹ và chỉ có hợp tác cùng nhau mới giúp tăng cường sức mạnh của nhau. Ngoại trưởng Ba Lan Antoni Macierewwicz đưa ra quan điểm Mỹ vẫn không thay đổi chính sách của mình đối với NATO và không có lí do gì để không tin vào người Mỹ.
Ngược lại, một số quan chức ngoại giao EU đã tỏ ra dè dặt và vẫn không khỏi hết nghi ngờ về chính sách của Mỹ đối với NATO và EU. Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault tỏ ra thất vọng khi trong bài phát biểu của mình Phó Tổng thống Pence không một từ nhắc tới Liên minh châu Âu (EU) khi ông này đang thực hiện chuyến thăm chính thức Brussel.
Trong chuyến thăm chính thức Liên minh châu Âu, Phó Tổng thống Mỹ khẳng định, chính quyền của tổng thống Donald Trump ủng hộ mạnh mẽ đối với NATO. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, thông điệp của Mỹ vẫn cần phải được kiểm chứng. Bởi, mặc dù từ sau khi chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ, ông Donald Trump vẫn duy trì quan điểm các thành viên cần phải thực hiện đầy đủ cam kết và đóng góp tài chính. Bên cạnh đó, ông Trump cũng đề cao mối quan hệ với Nga. Đây cũng là điều khiến các nước đồng minh NATO lo ngại về mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương.
Thách thức còn đó
Rõ ràng, dù ông Pence đã đưa ra nhiều thông điệp trấn an EU về sự ủng hộ của Washington đối với NATO, nhưng cam kết này vẫn không thể xóa tan những nghi ngờ của EU. Trên thực tế, những thông điệp mà ông Mike Pence đưa ra “tiền hậu bất nhất” với Tổng thống Donald Trump. Ông Donald Trump đã từng đưa ra nhiều tuyên bố “gây sốc” với EU khi phê phán năng lực của khối và chê bai NATO là một tổ chức “già cỗi, lạc hậu”. Vì thế, sự không nhất quán trong quan điểm của hai nhà lãnh đạo đứng đầu nước Mỹ càng làm cho người ta khó đoán địnhmối quan hệ thực tế giữa EU và Mỹ sẽ ra sao. Bản thân người Mỹ cũng đang đặt câu hỏi về sự rõ ràng trong các chính sách của chính quyền mới. “Có vẻ như chúng ta đang có 2 chính phủ”, Thượng nghị sĩ Mỹ Chris Murphy bình luận.
Sự khác biệt về quan điểm khiến Mỹ và EU bị lệch pha trong nhiều vấn đề. Đó là các hồ sơ xung đột tại miền đông Ukraine, bán đảo Crimea, vấn đề Thỏa thuận hạt nhân Iran, giải quyết khủng hoảng nhập cư…Việc sắc lệnh tạm cấm nhập cảnh dân 7 nước Hồi giáo vào Mỹ gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang làm EU lo ngại bởi nếu Mỹ cấm-chắc chắn làn sóng nhập cư sẽ “dồn toa” vào châu Âu.
EU và Mỹ là hai đồng minh lớn nhất, bạn hàng thương mại lớn nhất của nhau, nhưng mối quan hệ của họ đang trở nên bấp bênh hơn bởi những khác biệt lớn chưa thể vượt qua được. Với ông Donalkd Trump, người được cho là có tư tưởng khó đoán và một EU trung thành với đường lối truyền thống của mình, sẽ không dễ dàng tìm được tiếng nói chung.
Tuy nhiên, mọi việc đang có dấu hiệu ấm lên khi Chủ tịch EU ông Donald Tusk nói rằng sau khi đưa ra các cam kết, EU trông đợi cả hai bên (EU và Mỹ) đều thực hiện các cam kết “Tôi đã nghe thấy tính hiệu tích cực”, nhà lãnh đạo châu Âu nói. “Vấn đề là hai bên sẽ thực hiện nó ra sao”.
