Học năm thứ ba y khoa, tôi và các bạn đồng môn có thời gian thực tập bệnh viện ở 4 khoa chính là nội, ngoại, sản, nhi với thời gian lưu lại ở mỗi khoa 3 tháng. Theo đó, môn sản phụ khoa cũng phải bảo đảm thời gian thực tập, lấy cơ sở thi lâm sàng kết thúc môn học.
Theo quy định của Trường đại học Y khoa Huế, tất cả sinh viên các lớp bất kỳ học năm nào, trong thời gian thực tập lâm sàng tại Bệnh viện Trung ương Huế phải có sổ thực tập ghi lại đầy đủ những nội dung mà bản thân mình được thực hành trong ngày và trong phiên trực được phân công. Sổ thực tập phải có anh chị sinh viên năm cuối là năm thứ sáu, thời đó được gọi là sinh viên nội trú xem và ký xác nhận trước khi trình sổ báo cáo với thầy cô trưởng bộ môn lâm sàng có liên quan. Chính nhờ sổ thực tập bệnh viện mà tất cả sinh viên y khoa đều phải cố gắng, nỗ lực học tập; nếu không tích cực học tập thực hành lâm sàng vào các buổi sáng, trong phiên trực ngày và đêm thì sẽ không có nội dung để ghi vào sổ thực tập cụ thể. Khi ghi nội dung vào sổ trước khi trình báo, sinh viên phải động não, ghi rõ ràng, cụ thể, hợp lý những vấn đề đã thực hành; đặc biệt là có sự giám sát, xác nhận của các anh chị sinh viên nội trú nên không thể lơi lỏng, lười biếng được.
Thận trọng khi khám phụ khoa cho bệnh nhân.
Vào cuối kỳ thực hành lâm sàng tại khoa sản, các thầy cô và anh chị bác sĩ tiền bối, sinh viên nội trú, nữ hộ sinh trưởng của khoa đã ra đề thi, đồng thời chọn lựa bệnh nhân để sinh viên thi kiểm tra kết thúc lâm sàng môn học. Đây là một hình thức giúp cho sinh viên năm thứ ba tập làm quen với hình thức thi lâm sàng khi thi tốt nghiệp vào năm thứ sáu bằng phương pháp bốc thăm, chọn nội dung ngẫu nhiên với bệnh nhân đã được chuẩn bị sẵn. Tôi còn nhớ lúc thi lâm sàng kết thúc môn học sản phụ khoa vào năm thứ ba, phiếu bốc thăm của tôi trúng nội dung thực hành thủ thuật khám âm đạo, khám trực tràng để xác định bệnh. Một bệnh nhân đã được chuẩn bị sẵn trong buồng khám, thầy Nguyễn Văn Tự - Trưởng bộ môn sản phụ khoa của trường cùng anh chị bác sĩ, sinh viên nội trú, nữ hộ sinh tiền bối của khoa gọi tôi vào để kiểm tra thực hiện thủ thuật. Trước khi thực hiện thủ thuật khám, tôi đã xem nhanh bệnh án, đây là một bệnh nhân nữ 20 tuổi, chưa lập gia đình, bị đau phần bụng dưới và có máu chảy ra ở âm đạo... Do phần thi kiểm tra lâm sàng là thực hành thủ thuật khám âm đạo và khám trực tràng nên tôi chỉ quan tâm đến nội dung này để phát hiện triệu chứng bệnh lý ghi nhận được trên thực tế. Mang găng tay xong, tôi đưa lên một ngón tay trỏ để chuẩn bị khám trực tràng mà không đưa lên hai ngón tay trỏ và giữa như để chuẩn bị khám âm đạo. Nhìn qua thầy và các anh chị tiền bối, tôi thấy những cái gật đầu nhẹ đồng tình. Kết quả khám trực tràng không phát hiện được dấu hiệu bệnh lý nào. Thầy Tự nói với tôi: “Tại sao em không khám âm đạo trước, bây giờ thay găng tay và khám âm đạo đi”. Tôi thưa thầy: “Em không khám được âm đạo ở bệnh nhân này vì cô ấy chưa lập gia đình, thầy cho em thực hành khám ở một bệnh nhân khác”. Một cái dậm chân trên nền nhà kèm theo một tiếng “tốt” phát ra với nụ cười yên lòng của thầy, sau đó thầy rời khỏi buồng khám để kiểm tra phần thi của sinh viên khác. Kết quả tôi đã thi đạt yêu cầu môn sản phụ khoa về lý thuyết và thực hành vào cuối kỳ.
Bây giờ có những việc xảy ra như mổ nhầm chân, nhầm chỗ được xem là một biến cố của ngành y nên tôi nhớ lại một chuyện thực tế cũ đã qua. Sự cẩn thận luôn là điều cần thiết cơ bản đối với thầy thuốc trong khi thực hành y nghiệp. Mỗi khi ai nói chuyện đưa lên một ngón tay hoặc hai ngón tay, tôi lại nghĩ đến việc khám trực tràng, khám âm đạo trong ký ức về sự thận trọng của mình.