Đặc biệt, khoai lang là vị thuốc quý chữa táo bón, tiểu đường, loãng xương và gan nhiễm mỡ.
Nước ta có nhiều loại khoai lang như loại trắng ruột, loại vỏ đỏ ruột tím, loại vỏ đỏ ruột vàng và thường được dùng ăn luộc, nướng, nấu lẩu, hầm xương thịt, chiên bột, làm mứt, phơi khô, làm bánh, nấu chè... Lá ngọn khoai làm rau thường ăn luộc, xào chấm mắm tỏi ăn rất ngon... Khoai lang chứa tinh bột, glucoza, protein, chất béo, các diattaza; Mn, Ca, Cu; các vitamin A, B, C, tanin, pentozan. Lá khoai lang chứa canxi, magiê, sắt, mangan, vitamin C.
Theo Đông y, củ và lá khoai đều có vị ngọt tính bình, không độc. Tác dụng bổ tỳ, ích thận, nhuận tràng, tiêu viêm, lợi gan mật, sáng mắt. Khoai lang trị các chứng:
Trị táo bón, trĩ: khoai lang chứa nhiều chất xơ là chất có vai trò điều hòa nhu động ruột, chất xơ còn giúp đưa nhanh chất thải ra khỏi đường tiêu hóa.
Trị tiểu đường: trong lá, ngọn khoai lang rất giàu chất magiê, là chất rất cần thiết ngăn ngừa chữa trị bệnh tiểu đường.
Trị loãng xương, nhức mỏi cơ khớp, trẻ em cam tích: lá, ngọn, củ khoai đều chứa nhiều chất canxi, do vậy ăn khoai là nguồn bổ sung canxi thiên nhiên chống loãng xương của người lớn và trẻ em còi cọc kém phát triển.
Tài liệu mới đây còn cho biết, trong củ, lá khoai lang đều có chứa chất phytosterol adenin, betain cholin giúp cơ thể biến dưỡng chất béo chống tích tụ mỡ trong tim mạch, gan... những người mập thừa cân, có nguy cơ tim mạch huyết áp nên ăn khoai lang rất thích hợp.
Một số món ăn thuốc từ khoai lang:
Chữa trĩ, đại tiện táo bón: mỗi lần dùng một củ khoai lang to vỏ đỏ ruột vàng bổ đôi củ khoai cho 2-3 củ hành vào kẹp lại bọc lá chuối nướng cho chín sau đó ăn cả khoai và hành ngày ăn 2-3 củ, ăn nhiều ngày.
Chữa tiểu đường: ngọn hoặc lá non khoai lang 100g, luộc chấm với nước sốt cà chua ăn tuần vài lần (tốt nhất dùng lá khoai lang lá tím).
Chữa đau mỏi xương khớp: khoai lang củ hầm với móng heo hoặc đuôi heo ăn tuần vài lần.
Chữa trẻ em cam tích: lá khoai lang non 100g, kê nội kim 10g (màng mề gà) sắc nước uống.
Chữa mắt quáng gà: ngọn lá non khoai lang xào với gan lợn ăn cho thêm gia vị vừa đủ ăn tuần vài lần.
Chữa say tàu xe: củ khoai nhai sống nuốt nước.
Chữa bệnh zona: lá khoai giã nhuyễn đắp ngoài, trong luộc ăn cả cái lẫn nước.
Lưu ý: khoai lang giàu canxi nên người sỏi thận không dùng lâu dài. Người dạ dày nóng (nhiều acid) không nên ăn nhiều dễ bị nóng cổ.
