Mờ mắt nhanh thường là biểu hiện của những bệnh lý cấp tính, nguy hiểm cần đến khám càng sớm càng tốt ở các cơ sở y tế. Tuy nhiên, nhiều khi bệnh chỉ xảy ra ở một bên mắt nên bệnh nhân không để ý hoặc có nhận thấy nhưng chủ quan nên chưa đi khám ngay. Nhiều người không biết rằng: nhiều bệnh gây mờ mắt nhanh rất cần chữa trị ở giai đoạn sớm, thậm chí có bệnh chỉ điều trị muộn vài giờ đã gần như không còn hy vọng thấy lại ánh sáng.
Mờ mắt có nguyên nhân chấn thương mắt, bỏng mắt: Những trường hợp này bệnh nhân thường đau đớn nhiều nên thường lo lắng và không chịu đựng được nên thường đi khám sớm. Nhưng cần lưu ý các trường hợp có tác nhân xuyên vào mắt thì cần để nguyên và đến khám ngay tại cơ sở y tế có chuyên khoa mắt, không nên tự ý rút tác nhân ra sẽ chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, bệnh nặng nề thêm và điều trị thêm khó khăn. Các trường hợp bỏng mắt dù do nguyên nhân nào thì nguyên tắc sơ cứu cũng là nhanh chóng loại bỏ tác nhân khỏi nhãn cầu, tránh làm tổn thương thêm: Bỏng mà còn vôi cục trong mắt thì nên gắp bỏ vôi cục trước khi rửa mắt. Bỏng do hóa chất hay nhiệt đều nên rửa mắt liên tục và kéo dài bằng nước sạch, nên rửa mắt liên tục trong cả thời gian chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế.
Viêm loét giác mạc: Bệnh thường xuất hiện sau những chấn thương gây xước, trợt giác mạc (bụi, lông côn trùng, hạt thóc, lá lúa...). Những dấu hiệu ban đầu là cảm giác cộm, chảy nước mắt, sau đó chói, sợ ánh sáng; đau nhức âm ỉ tại mắt, đau có thể lan ra xung quanh hốc mắt hay lên đầu, nhìn mờ nhiều hay ít tùy vị trí và mức độ tổn thương. Mi mắt thường sưng nề, khó mở mắt. Mắt đỏ. Bệnh tiến triển nhanh, thậm chí có khi chỉ sau một ngày, ổ loét đã phát triển lan rộng, mủ hóa toàn bộ giác mạc, điều trị không kịp thời sẽ rất khó khăn, có thể phải bỏ mắt. Vì thế, bệnh nhân không nên chủ quan xem nhẹ những dấu hiệu ban đầu. Việc xử lý sớm ở cơ sở y tế rửa mắt bằng nước sạch, thuốc sát khuẩn trong khoa mắt, lấy dị vật trên giác mạc, cùng đồ kết mạc sẽ làm hạn chế đáng kể tỉ lệ phát triển bệnh thành viêm loét giác mạc. Điều trị sớm cũng làm giảm những biến chứng và tiến triển nặng nề của bệnh.
Viêm màng bồ đào trước cấp: Dấu hiệu nhìn mờ xuất hiện ngay từ đầu, có khi cảm giác như nhìn qua màn sương, có khi mờ nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt. Đau nhức mắt là dấu hiệu nổi bật nhất, đau nhức âm ỉ, đôi khi đau nhiều thành cơn, kèm theo nôn hoặc buồn nôn. Đỏ mắt vùng sát với lòng đen. Có khi cũng sợ ánh sáng, chảy nước mắt. Đôi khi bệnh được phát hiện tình cờ. Điều trị sớm giúp hạn chế biến chứng dính bít đồng tử, tăng nhãn áp...
Glôcôm góc đóng cơn cấp (bệnh thiên đầu thống): Bệnh khởi phát đột ngột, có thể xảy ra sau xúc động mạnh. Đột nhiên bệnh nhân thấy đau nhức mắt, nhức xung quanh hố mắt, lan lên nửa đầu cùng bên kèm theo thấy nhìn mờ nhiều, nhìn đèn có quầng xanh đỏ, đôi khi bệnh nhân thấy sợ ánh sáng, chảy nước mắt nhưng không có dử mắt. Mắt đỏ. Bệnh nhân nên đến khám ngay chuyên khoa mắt để được xử trí kịp thời. Điều trị muộn khiến cho thần kinh của mắt bị chết do thiếu máu kéo dài dù sau đó có điều trị cũng không phục hồi được thị lực. Ngay cả khi cơn đau đã dịu đi một cách tự nhiên thì bệnh nhân vẫn nên đến khám ngay để được khám xét đầy đủ, từ đó có điều trị tốt nhất, tránh tái phát và biến chứng.
Dấu hiệu cương tụ rìa. Tủa mặt sau giác mạc.
Xuất huyết dịch kính: Do nhiều nguyên nhân khác nhau: tăng huyết áp, tân mạch võng mạc trong bệnh đái tháo đường, chấn thương, rách võng mạc, bong dịch kính sau, vỡ phình mạch võng mạc, khối u...Bệnh có biểu hiện là bệnh nhân có thể thấy làn khói đỏ, màng che màu đỏ di động gây mờ mắt nhanh. Bệnh nhân nên đi khám sớm để tìm nguyên nhân và có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời.
Tắc động mạch trung tâm võng mạc: Bệnh thường gặp trên những người có tiền sử bệnh lý tim mạch: xơ vữa động mạch, nhất là động mạch cảnh, tăng huyết áp, bệnh tim; rối loạn lipid máu (bệnh mỡ máu); sau chấn thương lồng ngực, gãy xương, nhất là gãy xương lớn (như xương đùi), sau khi tiêm corticoid dạng huyền phù khu vực mắt. Bệnh thường có biểu hiện là mù một mắt hoàn toàn (hoặc chỉ một vùng nếu chỉ tắc nhánh), đột ngột, không đau, không đỏ mắt. Đây là bệnh cần điều trị cấp cứu. Điều trị tích cực trong 2 giờ đầu, thị lực có thể phục hồi. Mọi điều trị sau 6 giờ kể từ khi có triệu chứng mờ đột ngột có kết quả rất hạn chế.
Tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc: Nguyên nhân thường do bệnh tăng huyết áp, nhiễm khuẩn, tim mạch... Bệnh thường có biểu hiện thị lực giảm nhanh trong vài ngày, cảm giác như sương mù hoặc có ám điểm trung tâm, thị lực giảm nhiều hoặc ít tùy hình thái. Có thể gặp các biến chứng: tăng sinh tân mạch, xuất huyết dịch kính, glocom tân mạch...Bệnh nhân nên đi khám sớm ở cơ sở y tế có chuyên khoa mắt để được chẩn đoán chính xác, xác định hình thái bệnh, từ đó có phương pháp điều trị, theo dõi hợp lý tránh để xảy ra biến chứng, khi đó điều trị khó khăn và kết quả hạn chế.
Bong võng mạc: Nguyên nhân do cận thị nặng, chấn thương, bệnh nhân không còn thể thủy tinh, di truyền... Bệnh nhân lúc đầu có thể thấy chớp sáng trước mắt, sau đó nhìn vật biến dạng, thị lực giảm, mất vùng nhìn. Bệnh nhân nên đến khám, điều trị sớm, để lâu tổn thương nặng nề thêm (bong rộng hơn, võng mạc xơ cứng...), điều trị khó khăn, hiệu quả giảm.
Viêm thị thần kinh cấp: Nguyên nhân thường do nhiễm khuẩn, viêm xoang. Biểu hiện của bệnh là thị lực giảm nhanh, thường có điểm đen ở trung tâm hoặc gần trung tâm điểm muốn nhìn. Bệnh nhân cần đến khám sớm để xác định đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời. Đến muộn khi thần kinh mắt đã teo, bạc trắng thì không thể phục hồi thị lực.
Trên đây là một số nguyên nhân thường gặp gây mờ mắt nhanh. Nhìn chung, bệnh nhân nên đến khám chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt khi thấy dấu hiệu nhìn mờ nhanh để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng và di chứng làm bệnh nặng nề thêm để lấy lại được thị lực tốt nhất có thể.
BS. Huyền Trang
