Bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân gây tử vong cao
Thông tin tại cuộc họp báo tại Hà Nội ngày 16/9/2016 về những phát hiện và khuyến nghị chính của UNIATF về phòng chống các bệnh không lây nhiễm, UNIATF cho biết, ở Việt Nam các bệnh không lây nhiễm – chủ yếu là các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư và các bệnh hô hấp mạn tính đang gia tăng nhanh chóng, và hiện là nguyên nhân gây ra 73% tổng số tử vong của cả nước. Bệnh không lây nhiễm gây ra hơn 379,000 ca tử vong mỗi năm, trong đó 163,000 ca, chiếm 43%, là các ca tử vong sớm (trong độ tuổi 30-70). Hơn 1/3 tổng số ca tử vong ở Việt Nam là do các bệnh tim mạch gây ra.
1/3 số ca tử vong ở Việt Nam là do các bệnh tim mạch gây ra
Các yếu tố nguy cơ gây nên các bệnh không lây nhiễm
Việt Nam là một quốc gia có sự phát triển kinh tế nhanh và công bằng trong những thập niên gần đây. Nhưng hiện nay đất nước đang đối mặt với những gánh nặng bệnh không lây nhiễm nặng nề do toàn cầu hóa, đô thị hóa và sự già hóa dân số. Tỷ lệ hút thuốc lá trong số nam giới mặc đù đã giảm, nhưng vẫn còn rất cao (45.3%), và có tới 44,2% số nam giới uống rượu bia ở mức nguy hại. Thừa cân và béo phì đã tăng từ 12% lên 16% trong 5 năm qua. Tính trung bình, dân số Việt Nam đang tiêu thụ muối cao gấp hai lần khuyến cáo của WHO. Bệnh tăng huyết áp cũng đang gia tăng nhanh chóng và hiện nay, cứ 5 người trưởng thành thì có một người tăng huyết áp.
Rựou bia là một trong những nguy cơ gây nên các bệnh không lây nhiễm
Béo phì ngày càng gia tăng
Những nỗ lực của Việt Nam trong phòng chống bệnh không lây nhiễm
Phát biểu tại cuộc họp báo, GS TS. Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam cho biết: “Chúng tôi cam kết ngăn chặn các ca tử vong sớm do bệnh không lây nhiễm. Phòng chống các bệnh không lây nhiễm đòi hỏi sự hợp tác của tất cả các ban ngành và các đối tác phát triển”.
Những cam kết mạnh mẽ của quốc gia đã được thể hiện trong việc tăng cường tiếp cận chăm sóc sức khỏe toàn dân thông qua Chiến lược quốc gia phòng chống các bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025 và các hành động đa ngành hiệu quả mà điển hình là trong lĩnh vực kiểm soát thuốc lá; thông qua thực thi Luật và Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá đã giúp làm giảm đáng kể tỷ lệ hút thuốc ở nam giới đô thị và đã có nhiều tiến bộ vượt bậc.
Việt Nam với sự hỗ trợ của WHO đã triển khai mô hình thí điểm quản lý các bệnh không lây nhiễm ở các trạm y tế tại tỉnh Hà Nam. Bác sỹ Warrick Junsuk Kim, Văn phòng WHO khu vực Tây Thái Bình Dương cho biết: “Chúng ta cần học hỏi từ kinh nghiệm này và đảm bảo các trạm y tế và các cơ sở chăm sóc sức khỏe ban đầu khác trên khắp cả nước có thể quản lý các bệnh nhân tăng huyết áp và đái tháo đường. Điều quan trọng là tất cả những người có nguy cơ bệnh tim mạch cao được tiếp cận thuốc và tư vấn để phòng nhồi máu cơ tim và đột quỵ, giảm thiểu khả năng tử vong sớm”.
Và cam kết mạnh mẽ của Liên Hợp quốc
UNIATF đã khuyến cáo một kế hoạch cụ thể để ứng phó với các bệnh dịch không lây nhiễm, thông qua một nhóm các biện pháp can thiệp đã được chứng minh là có hiệu quả cao. Các can thiệp chủ yếu bao gồm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá lên ít nhất 70% giá bán lẻ, và thực thi đầy đủ Luật phòng chống tác hại của thuốc lá. Và, cũng khuyến cáo Việt Nam sớm xây dựng luật phòng chống tác hại của rượu bia. “Đây là những can thiệp dựa trên bằng chứng, chi phí hiệu quả và khả thi”, Tiến sỹ Nicholas Banatvala, cố vấn cấp cao của Văn phòng WHO Geneva, trưởng nhóm công tác Liên Hiệp Quốc về phòng chống bệnh không lây nhiễm cho biết. Ông cũng nói thêm “Những can thiệp này sẽ cứu sống hàng ngàn sinh mạng và làm giảm đáng kể chi phí chăm sóc y tế trong những năm tới nếu chúng được thực hiện một cách đầy đủ”.
UNIATF cũng nhấn mạnh, nguồn thu từ thuế thuốc lá là nguồn lực tài chính đáng kể để đáp ứng với các bệnh không lây nhiễm (ví dụ, Philippines đã tăng gấp 3 lần quy mô nguồn thu này bằng cách tăng thuế thuốc lá) và khuyến nghị thiết lập một Quỹ Nâng cao Sức khỏe cộng đồng, trên cơ sở Quỹ Phòng chống Tác hại của Thuốc lá Việt Nam; tăng cường sự phối hợp đa ngành và tăng cường công tác phòng chống các bệnh không lây nhiễm trên cả nước.
“Các bệnh không lây nhiễm là một trong những trọng tâm của Các mục tiêu phát triển bền vững. Để đạt được các mục tiêu về phòng chống các bệnh không lây nhiễm sẽ thúc đẩy toàn bộ Chương trình nghị sự phát triển năm 2030, vì bệnh không lây nhiễm cũng gây ra đói nghèo, và làm tăng sự bất bình đẳng xã hội. Liên Hiệp Quốc cam kết hỗ trợ Chính phủ Việt Nam mở rộng quy mô đáp ứng đối với phòng chống các bệnh không lây nhiễm”. Bà Pratibha Mehta, Điều phối viên Thường trú Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam cho biết.