Bệnh nhân Đinh Văn G., 73 tuổi, sau mổ ung thư thực quản 1 tuần, bắt đầu giai đoạn hồi phục thì xuất hiện tràn dịch màng phổi theo ống dẫn lưu. Dịch màng phổi chảy ra đặc và có màu trắng như sữa. Các chức năng cơ bản của bệnh nhân bình thường, bệnh nhân đã có thể tự đi lại và sinh hoạt tuy nhiên dịch màng phổi rò khoảng 2 lít một ngày.
Các bác sĩ nhận định đây là biến chứng hiếm gặp sau mổ ung thư vùng ngực nói chung và ung thư thực quản nói riêng do tổn thương vào ống dẫn lưu bạch huyết chính ở vùng ngực. Biến chứng này trước đây là “ác mộng” của các bác sĩ Ngoại khoa do hàng ngày phải chứng kiến bệnh nhân rò hàng lít dịch và thể trạng suy kiệt dần đi đến khi chết mà không làm được gì. Phẫu thuật để tìm chỗ rò gần như là bất khả thi.
Các bác sĩ cho biết; bệnh nhân G. được chuyển đến Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong tình trạng suy kiệt do mất dịch và suy dinh dưỡng. Dẫn lưu màng phổi lúc đó đã đến tuần thứ 3 với số lượng khoảng 2 lít một tuần. Dịch chảy ra từ dẫn lưu màng phổi mỗi ngày khoảng 2 lít có màu vàng, để lâu có lớp dịch màu trắng lắng xuống đáy chai.
Một kim nhỏ chọc vào từ bụng để tiếp cận bể dưỡng chấp
Sau khi nút tắc ống bạch huyết, bít lỗ rò trên ngực
Chia sẻ với Phóng viên Báo Sức khỏe&Đời sống, ThS.BS. Nguyễn Ngọc Cương cho biết; Các bác sĩ điện quang can thiệp của Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã quyết định chụp hiện hình hệ thống bạch huyết của bệnh nhân. Một kim rất nhỏ được tiêm vào hạch bạch huyết nằm dưới da vùng bẹn để bơm chất cản quang vào hạch sau đó, thuốc cản quang này sẽ đi lên theo tuần hoàn bạch huyết. Khi thuốc cản quang hiện hình hệ thống bạch huyết, các bác sĩ phát hiện một điểm rò nằm ở vùng ngực chảy dịch bạch huyết vào khoang màng phổi phải.
Khi phát hiện điểm rò, các bác sĩ quyết định nút điểm rò bằng một kim nhỏ chọc vào vùng bụng. Đây là một kỹ thuật rất khó đòi hỏi phải kinh nghiệm trong lĩnh vực điện quang can thiệp do ống bạch huyết có đường kính khoảng 1.5 - 2 mm nằm sâu sát cột sống và nằm kẹt vào giữa động mạch chủ bụng và tĩnh mạch chủ bụng, phía trước ống bạch huyết là ruột, mạch máu, mạc treo…
Đáng chú ý, ca can thiệp chỉ thực hiện bằng gây tê tại chỗ do thể trạng bệnh nhân quá yếu, không thể gây mê được. Sau can thiệp nút tắc điểm rò bằng vòng xoắn kim loại và keo sinh học 24 giờ, dẫn lưu dịch giảm còn khoảng 50 ml, theo dõi đến ngày thứ 3 dẫn lưu dịch không ra thêm. Bệnh nhân được cho ăn qua đường ruột và rút dẫn lưu sau 4 ngày. Sau một thời gian theo dõi, bệnh nhân xuất viện an toàn.
Theo ThS.BS Nguyễn Ngọc Cương, người trực tiếp thực hiện ca can thiệp bạch mạch: “Hiện nay kỹ thuật chụp hiện hình hệ bạch huyết bằng tiêm cản quang vào hạch vùng bẹn đã được triển khai thường quy tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, nhờ phương pháp chụp bạch mạch mà nhiều bệnh lý hệ bạch huyết trước đây không thể chẩn đoán được thì nay đã có thể chẩn đoán và điều trị thành công”.
Được biết, trên thế giới, kỹ thuật can thiệp bạch mạch cũng mới được áp dụng vài năm gần đây nhờ sự tiến bộ của khoa học công nghệ. Bệnh viện Đại học Y Hà Nội là Bệnh viện đầu tiên của Việt Nam thực hiện thành công can thiệp rò bạch mạch.
