Cây dâu được trồng rất nhiều ở nước ta. Quả dâu ngon, giàu dinh dưỡng, làm thức uống giải khát tuyệt vời trong mùa hè. Các bộ phận của cây dâu đều có giá trị chữa bệnh. Ðặc biệt, lá dâu không chỉ làm rau ăn mà còn là vị thuốc quý. Theo Ðông y, lá dâu không mùi, vị nhạt, ngọt đắng, tính mát vào hai kinh can, phế. Sau đây là một số cách dùng lá dâu trị bệnh:
Trẻ cảm sốt, mồ hôi trộm: lá dâu bánh tẻ 15g. Sắc uống.
Hạ sốt: lá dâu 50g, cúc hoa 12g, bạc hà 12g, liên kiều 12g. Tất cả sắc với 600ml nước rồi uống.
Chữa chứng ra mồ hôi ở trẻ: lá dâu 50g, vỏ hàu 50g, ma hoàng căn 8g. Tất cả sắc với 500ml nước, đun sôi độ 20 phút, bắc ra chắt lấy nước, cho trẻ uống thay nước hằng ngày.
Trà lá dâu hoa cúc trị cảm do phong nhiệt.
Trị cảm mạo phong nhiệt mới phát, miệng khát, rêu lưỡi hơi vàng hoặc ho do phong ôn: lá dâu 12g, cúc hoa 12g, liên kiều 12g, bạc hà 4g, cam thảo 4g, hạnh nhân 12g, cát cánh 8g, lô căn 20g. Sắc uống.
Hoặc: lá dâu 10g, cúc hoa 10g, bạc hà 10g, cam thảo 10g. Cho nước sôi pha hãm uống thay nước trà.
Trẻ đau họng, ho khan, bạch hầu: lá dâu 20g, tằm vôi 10g, bạc hà 5g sắc uống.
Trị ho khan không đờm do khí hanh mùa thu, đau đầu, phát sốt, lưỡi đỏ. Dùng thang Tang hạnh: lá dâu 8g, hạnh nhân 12g, bối mẫu 8g, đậu xị 4g, chi tử bì 8g, lê bì 8g, sa sâm 8g. Sắc uống.
Sốt nóng, ho khan ít đờm, vã mồ hôi do cảm mạo phong nhiệt, viêm kết mạc mắt cấp tính: lá dâu 6g, cúc hoa 6g, đạm trúc diệp 30g, bạch mao căn 30g, bạc hà 4g, hãm với nước sôi thêm chút đường uống thay trà.
Trị chứng phong nhiệt ở kinh can, mắt đỏ sưng đau:
Bài 1: lá dâu 12g, cúc hoa 12g, thảo quyết minh 8g. Sắc uống. Trị viêm màng tiếp hợp, mắt đỏ sưng đau.
Bài 2: lá dâu 63g, mang tiêu 12g. Sắc lá dâu lấy 500ml nước, bỏ bã, hòa tan mang tiêu, rửa mắt khi còn ấm. Trị đau mắt hột, đau mắt, ngứa mắt.
Hạ huyết áp: lá dâu 20g, tang chi 20g, sung úy tử 20g, thêm 1.000ml nước, sắc lấy 600ml ngâm rửa chân 30-40 phút trước khi ngủ.
Trị đau đầu hoa mắt chóng mặt: lá dâu 9g, cúc hoa 9g, kỷ tử 9g, quyết minh tử 6g, pha nước sôi uống thay trà.
Trị đau nhức vùng mắt do viêm kết mạc mắt, đau dây thần kinh V do chấn thương vùng mặt: lá dâu 10g, cúc hoa 12g, đậu xị 10g, gạo tẻ 60g. Các dược liệu nấu sắc lấy nước. Cho gạo nấu cháo, cháo chín cho nước sắc vào nấu tiếp cho sôi đều, ăn nóng.
Trị viêm tắc tuyến lệ gây viêm khô kết mạc mắt: phổi lợn 250g, lá dâu 15g, huyền sâm 20g, lá dâu, huyền sâm gói trong vải xô, phổi lợn rửa sạch thái lát. Tất cả hầm kỹ, bỏ túi dược liệu ra, thêm gia vị thích hợp để ăn. Dùng liên tục 5-10 ngày. Hoặc ngày dùng 6-15g nấu, hãm, sắc uống.
Nôn ra máu: lá dâu cuối mùa, sao vàng sắc uống. Ngày uống 12-16g.
Ngoài ra, khi trẻ bị sốt cao thường trẻ ngủ không yên giấc, đại tiện táo bón, nước tiểu vàng sậm, miệng hôi: 10 lá dâu tươi nấu nước cho trẻ uống sẽ ngừa được sốt cao, co giật.