Bác sĩ Thu Lan
Khi có thai, người mẹ rất cần được khám thai để biết thai phát triển như thế nào. Việc khám thai không hề ảnh hưởng đến thai nhi. Ở nước ta, Bộ Y tế đã quy định trong một kỳ thai nghén mỗi bà mẹ cần phải được khám thai định kỳ ít nhất ba lần. Lần thứ nhất vào ba tháng đầu để xác định chắc chắn có thai hay không, lần thứ hai vào ba tháng giữa để xem thai khoẻ hay yếu để có kế hoạch bồi dưỡng cho người mẹ kịp thời, lần thứ ba vào ba tháng cuối để xem thai có phát triển bình thường không, thuận hay ngược, tiên lượng cuộc đẻ và dự kiến ngày sinh.
 Ảnh: corbis |
Lần khám 1 trong ba tháng đầu của thai nghén nhằm xác định đúng có thai hay không? Nếu có thai sẽ được đăng ký thai nghén và theo dõi. Trường hợp thai nghén ngoài kế hoạch có thể đề nghị y tế giải quyết. Phát hiện xem bà mẹ có bệnh tật gì ảnh hưởng đến thai nghén không? Phát hiện các thai nghén bất thường ở giai đoạn đầu (chửa trứng, chửa ngoài tử cung...).
Lần khám 2 vào ba tháng giữa, nhằm xem thai phát triển có bình thường không? Cơ thể bà mẹ có thích nghi tốt với thai nghén không? Chế độ ăn uống của bà mẹ có cần phải điều chỉnh hay lưu ý gì không? Tiêm phòng uốn ván mũi thứ nhất.
Lần khám 3 vào ba tháng cuối, nhằm xem thai có thuận không, phát triển có bình thường không? Có xuất hiện các nguy cơ thường gặp ở thai nghén trong 3 tháng cuối không? (nhiễm độc thai nghén, rau tiền đạo, thai suy dinh dưỡng...). Được thông báo về dự kiến ngày đẻ và nơi đẻ an toàn nhất cho mẹ và con. Tiêm phòng uốn ván mũi thứ hai.
Vì vậy, đối với bà mẹ khoẻ mạnh, thai nghén phát triển bình thường không có nguy cơ thì khám ba lần định kỳ là đủ. Nếu khám được nhiều lần hơn càng tốt, nhất là ba tháng cuối, mỗi tháng nên khám một lần. Khi khám thai, người mẹ cần được khám toàn thân: đo chiều cao, cân nặng, đếm mạch, nghe tim phổi, đo huyết áp, thử nước tiểu, phát hiện các yếu tố bất thường như tăng huyết áp, protein niệu, da xanh xao thiếu máu (nhìn niêm mạc môi, mắt), phù nề (ấn vào mắt cá chân) và các bệnh mạn tính tim, gan, thận... Khám sản khoa: đo chiều cao tử cung, vòng bụng, nghe tim thai.
Tuy nhiên, người mẹ cần phải đến cơ sở y tế khám lại ngay mỗi khi có những dấu hiệu không bình thường như sốt, khó thở, phù nề, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, thai đạp yếu hơn... để kịp thời có hướng xử lý đảm bảo an toàn cho sức khoẻ cả mẹ và con, và nếu có chỉ định của thầy thuốc cần tuân thủ nghiêm ngặt.
Tóm lại, thực hiện tốt khám thai định kỳ và sinh đẻ do cán bộ y tế đã được đào tạo về sản khoa phụ phục vụ là cách đúng đắn nhất đảm bảo cho bà mẹ tránh được hầu hết các tai biến, và cũng là cách hữu hiệu nhất bảo vệ thai nhi khi còn trong bụng mẹ và cả khi sinh ra.