Kỳ II
Thuốc chẹn kênh canxi:
Ngăn chặn dòng canxi chậm vào trong tế bào cơ trơn thành mạch, do đó gây giãn mạch và làm giảm huyết áp. Có hai nhóm thuốc chẹn kênh canxi: không dihydropyridine và dihydropyridine đều đã được chứng minh bên cạnh tác dụng hạ áp còn có tác dụng làm giảm các biến cố tim mạch, trong đó nhóm dihydropyridine có tác dụng hạ áp mạnh hơn nên thường được sử dụng và là lựa chọn ưu tiên để kết hợp với ƯCMC hoặc ARBs.
- Tác dụng phụ: phù chân, đau đầu, nóng bừng mặt.
- Một số thuốc thường dùng: nifedipine, amlodipine…
Thuốc lợi tiểu:
Có tác dụng tăng thải natri và nước ở thận, làm giảm thể tích máu, do đó làm giảm huyết áp. Thuốc lợi tiểu, đặc biệt nhóm thiazide đã được chứng minh bên cạnh hiệu quả hạ áp còn có tác dụng làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, tử vong do bệnh tim mạch và đột quỵ tương đương với thuốc chẹn beta giao cảm và chẹn kênh canxi loại diltiazem (không dihydropyridine). Thiazid viên 25mg là thuốc được sử dụng rộng rãi trong điều trị THA. Tác dụng phụ hay gặp là mất nước và hạ kali máu. Điều này có thể được hạn chế bằng cách cho bệnh nhân uống liều nhỏ thiazide (25mg/ngày) và kết hợp với thuốc ƯCMC hoặc ARBs, lợi tiểu giữ kali hoặc kháng aldosterone. Khi bệnh nhân có suy thận (creatinin ≥ 1,8 mg/dl) thì nên dùng lợi tiểu nhóm furosemid.
Thuốc chẹn beta giao cảm:
Có tác dụng hạ áp kém hơn các thuốc trên nhưng ở những bệnh nhân THA có suy tim hoặc nhồi máu cơ tim, đây là thuốc được khuyến khích dùng kết hợp với ƯCMC hoặc ARBs.
Chống chỉ định: hen suyễn, suy tim mất bù, nhịp chậm xoang, blôc nhĩ-thất.
Một số thuốc thường dùng: metoprolol, bisoprolol, atenolol.
Các nhóm thuốc khác:
Chẹn alpha1 giao cảm:
- Làm giảm sức co của cơ trơn mạch máu ngoại vi, do đó làm giảm huyết áp.
- Thuốc này có tác dụng hạ áp không mạnh. Bên cạnh tác dụng hạ áp, nhóm thuốc này còn có tác dụng điều trị triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt lành tính.
- Tác dụng phụ: gây hạ huyết áp tư thế đứng, nhất là khi dùng liều đầu tiên.
- Một số thuốc thường dùng: prazoxin, terazoxin, doxazoxin.
Thuốc chẹn alpha và beta giao cảm: có đặc tính của cả 2 thuốc: chẹn alpha và beta giao cảm. Tác dụng hạ áp thường không mạnh.
- Một số thuốc thường dùng: labetalol, carvedilol.
Nhóm thuốc tác động lên hệ thần kinh trung ương: Hoạt hóa một số tế bào thần kinh, từ đó gây hạ huyết áp.
- Tác dụng phụ: độc tính với gan, gây buồn ngủ, hạ huyết áp tư thế đứng, gây trầm cảm.
- Thuốc thường dùng: methyldopa (aldomet), clonidine (catapres)
Điều cần lưu ý: khi bệnh nhân đã đạt được huyết áp mục tiêu vẫn phải tiếp tục duy trì các thuốc huyết áp đang dùng vì nếu bệnh nhân ngừng thuốc thì huyết áp sẽ tăng trở lại.
Dự án Phòng chống bệnh tăng huyết áp, Viện Tim mạch Quốc gia