Đây là thông tin được đưa ra tại buổi lễ tổng kết 10 năm hoạt động ghép tế bào gốc tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương chiều ngày 16/5.
Những cuộc đời được hồi sinh nhờ ghép tế bào gốc
Có mặt tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương trong lễ tổng kết 10 năm hoạt động ghép tế bào gốc chiều 16/5, bệnh nhân Nguyễn Thị Thanh Hương (Bắc Giang) là 1 trong số hơn 200 bệnh nhân tìm lại được nụ cười hạnh phúc nhờ công nghệ ghép tế bào gốc. Thanh Hương bắt đầu điều trị tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương từ năm 2012 với chẩn đoán là lơ - xê - mi cấp dòng tủy (ung thư máu). Bệnh nhân lại nằm trong nhóm tiên lượng xấu, có nguy cơ tử vong cao. Việc điều trị chỉ mang tính duy trì, kéo dài sự sống. Muốn cứu sống bệnh nhân chỉ có duy nhất một phương pháp điều trị là tiến hành ghép Tế bào gốc và cũng may mắn cho bệnh nhân sau gần 1 năm điều trị, bệnh nhân Thanh Hương được các bác sỹ của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương chỉ định ghép Tế bào gốc từ nguồn tế bào gốc được lấy từ người chị gái ruột.
Bệnh nhân Thanh Hương khỏe khắn sau khi được ghép tế bào gốc chữa ung thư máu. Ảnh: Vương Tuấn.
Năm 2013, Thanh Hương được ghép tế bào gốc thành công. Từ cuộc sống gắn liền với bệnh viện với thân hình gầy gò, ốm yếu, dặt dẹo vì tiêm truyền hóa chất, tóc rụng, người gầy dơ xương đi còn không vững, không biết sẽ ra đi lúc nào, hiện sau 2 năm được ghép tế bào gốc, Thanh Hương khỏe mạnh, tự tin với công việc và cuộc sống. GặpThanh Hương, không ai có thể nghĩ cô gái này đã từng là bệnh nhân đứng trước cửa tử vì căn bệnh ung thư máu quái ác.
Gặp bệnh nhân Trần Quang Phong tại lễ tổng kết, nhìn ông khỏe mạnh không ai có thể nghĩ anh đã từng là một bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu kinh dòng tủy, một dạng như ung thư máu, bởi kỹ thuật ghép tế bào gốc đã hồi sinh sự sống cho anh. Ông Phong kể: Lúc đó, cả tôi và vợ con đều hết sức hoang mang. Trong gia đình, họ hàng không ai mắc căn bệnh này. Bản thân tôi suy sụp, như mang "án tử hình" bởi xác định đây là bệnh nan y, không biết sống chết lúc nào. Khi đến khám tại Viện Huyết học- truyền máu Trung ương, tôi may mắn được các bác sĩ chỉ định điều trị bằng phương pháp ghép tế bào gốc. Đến nay sau 9 tháng được ghép tế bào gốc, sức khỏe của tôi đã tiến triển tốt. Kết quả xét nghiệm tủy đã âm tính. Phương pháp ghép tế bào gốc đã giúp tôi thay đổi số phận, giữ cho tôi được sống tiếp tục đến hôm nay.
Kỹ thuật nhân văn
Thông tin tại Hội nghị , TS Bạch Quốc Khánh - Phó viện trưởng Viện huyết học-Truyền máu Trung ương cho hay, kể từ ca ghép tế bào gốc đầu tiên cho bệnh nhân đa u tủy xương vào tháng 11/2006, đến nay, sau 10 năm triển khai phương pháp ghép tế bào gốc, Viện huyết học-Truyền máu Trung ương đã thực hiện thành công 204 ca ghép (trong đó 111 trường hợp ghép tự thân và 93 trường hợp ghép đồng loài), chiếm gần 50% tổng số ca ghép được thực hiện trên toàn quốc.
Theo TS Khánh, có được thành công này, ngoài sự nỗ lực của cán bộ, nhân viên y tế, thì việc ra đời của ngân hàng máu dây rốn cộng đồng là vô cùng quan trọng.
Theo đó, từ tháng 9/2014 Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương đã phối hợp với BV Phụ sản Trung ương thu thập máu dây rốn từ những người phụ sản tình nguyện hiến. Đến nay, viện đã thu thập, xử lý và lưu trữ thành công 2.400 đơn vị máu dây rốn, trong đó có 2.050 đơn vị máu dây rốn cộng đồng đảm bảo chất lượng, đã sàng lọc các tác nhân truyền nhiễm, bệnh lý di truyền.
Kỹ thuật nhân văn ghép tế bào gốc đã hồi sinh sự sống cho hàng trăm người tưởng chừng không có cơ hội tiếp tục sống Ảnh Trần Ngọc Kha
Tất cả các đơn vị máu dây rốn cộng đồng đều được xét nghiệm HLA độ phân giải cao với xác suất tìm được mẫu máu dây rốn phù hợp cao.
“Từ ca ghép tế bào gốc không cùng huyết thống sử dụng mẫu máu dây rốn cộng đồng vào tháng 12/2014 đến đầu năm 2016 Viện đã thực hiện thành công 10 ca ghép tế bào gốc từ nguồn máu dây rốn của Ngân hàng tế bào gốc cộng đồng, cho thấy các mẫu máu dây rốn từ ngân hàng có chất lượng và tiềm năng ứng dụng rất tốt, có thể đáp ứng được nhu cầu ghép tế bào gốc đồng loại ngày một tăng caocủa các bệnh nhân tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương nói riêng và bệnh nhân mắc các bệnh về máu của Việt Nam nói chung”, TS Khánh thông tin
Bổ sung thêm thông tin về thành quả của kỹ thuật ghép tế bào gốc, GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương khẳng điịnh: Rõ ràng ghép tế bào gốc đã đem lại cho người bệnh một cuộc sống mới, có cơ hội khỏi bệnh. “Đây là kỹ thuật có ý nghĩa nhân văn rất lớn. Như một phương thuốc kỳ diệu cho người bệnh”, ông Trí chia sẻ
Lãnh đạo Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương thông tin, nguồn tế bào gốc được lưu trữ không chỉ được sử dụng để điều trị bệnh máu mà còn có thể sử dụng cho để ghép tế bào gốc điều trị nhiều bệnh khác như: Tiểu đường, parkinson, bệnh lý thần kinh …
Tuy nhiên, ông Trí cũng bày tỏ, rào cản lớn nhất với hầu hết bệnh nhân có chỉ định ghép tế bào gốc là chi phí lớn. Như với một ca ghép tế bào gốc tự thân khoảng 200 triệu đồng trong đó Quỹ BHYT chi trả khoảng 50%. Còn với ghép tế bào gốc đồng loại chi phí từ 600 – 800 triệu, trung bình người bệnh phải chuẩn bị số tiền khoảng 200- 300 triệu đồng, là số tiền không tưởng với các bệnh nhân là lao động, người làm nông...
Vì thế, bên cạnh việc mở rộng chỉ định được ghép tế bào gốc để cứu nhiều người bệnh, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đang tiếp tục nỗ lực làm việc với đơn vị chi trả BHYT để người bệnh được thanh toán tốt nhất, tạo cơ hội được chữa trị cho những người bệnh hiểm nghèo.
Sau 10 năm nghiên cứu và ứng dụng, lĩnh vực tế bào gốc của Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương phát triển nhất cả nước hiện nay. Các kỹ thuật ghép luôn được cập nhật, đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế, góp phần to lớn trong sự phát triển chung của chuyên khoa Huyết học và Truyền máu trên toàn quốc nói chung và của lĩnh vực ghép tế bào gốc nói riêng. Trong thời gian sắp tới, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương sẽ tiếp tục phát triển mạnh lĩnh vực tế bào gốc và ghép, với nhiều hình thức ghép và nhóm bệnh có chỉ định ghép tiếp tục được ứng dụng, đem lại hiệu quả tốt hơn trong chăm sóc sức khỏe nhân dân.