Khi phương thức mua hàng qua mạng ngày càng phổ biến thì đội ngũ shipper (người giao hàng) cũng không ngừng tăng, đặc biệt trong những ngày mưa to hoặc nắng nóng. Tuy vậy, do giao kết lỏng lẻo giữa bên thuê và bên nhận giao hàng nên dịch vụ này còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Liên tiếp trong thời gian qua có không ít đối tượng đã lợi dụng dịch vụ này để lừa đảo.
Đủ chiêu lừa tiền, chiếm đoạt tài sản
Thời gian qua tại địa bàn Hà Nội, lực lượng công an đã bắt giữ, xử lý khá nhiều shipper, hoặc vờ tuyển shipper để lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Mới đây nhất, Công an phường Láng Thượng (Đống Đa, Hà Nội) đã bắt giữ 2 đối tượng Lê Xuân Trường (SN 1993, ở Nam Định) và Hoàng Quốc Huy (SN 1992, ở Sơn Tây, Hà Nội) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, hai đối tượng này thường vào nhóm “Ship tìm người, người tìm ship” trên mạng xã hội facebook để nhận chuyển hàng hóa cho người có nhu cầu. Tuy nhiên, khi nhận được hàng, 2 đối tượng không giao cho khách theo thỏa thuận mà mang đi bán để lấy tiền tiêu. Không dừng lại ở đó, 2 đối tượng này còn vờ làm người có nhu cầu tuyển shipper, sau đó đưa ra những gói hàng đã được đóng kín cho người vận chuyển nhưng bên trong đó là một món hàng không có giá trị và yêu cầu họ đóng một khoản tiền đặt cọc. Do tin lời đối tượng nên một số shipper đã đưa tiền cho chúng mà không biết rằng đã bị lừa. Với thủ đoạn này, Trường và Huy đã lừa được 6 người với tổng số tiền gần 20 triệu đồng. Hiện 2 đối tượng đã được bàn giao cho Công an quận Đống Đa xử lý theo quy định.
Đối tượng Trường khai thường lên trang facebook “Ship tìm người, người tìm ship” nhận chuyển hàng hóa cho người có nhu cầu để lừa đảo.
Trước đó, Công an phường Ngọc Hà (quận Ba Đình) bàn giao đối tượng Nguyễn Thị Kim Ngân (SN 1994, trú phường Khâm Thiên, quận Đống Đa) cho Công an quận Ba Đình, sau khi tiếp nhận đơn của gần 10 người tố cáo bị nữ quái này lừa đảo với tổng số tiền gần 50 triệu đồng. Theo Công an quận Ba Đình, thủ đoạn của Ngân là lập nhiều nickname facebook ảo và tạo trang fanpage tuyển shipper. Tiếp đó, Ngân thu gom quần áo, các loại mỹ phẩm rẻ tiền đã hết hạn, đóng gói bọc bên ngoài các nhãn mác hàng hiệu cẩn thận. Để tạo lòng tin, khi các shipper liên lạc thì Ngân sẽ chủ động đến các cửa hàng mỹ phẩm, quần áo hoặc đại lý bánh kẹo, sữa đứng chờ sẵn tùy vào gói hàng cần vận chuyển. Khi “con mồi” đến, Ngân sẽ từ trong cửa hàng đi ra yêu cầu shipper thanh toán tiền hàng và tiền đặt cọc trước. Sau khi lấy được tiền của shipper, Ngân lập tức tắt điện thoại, thay sim mới để tiếp tục đi lừa đảo.
Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Liên quan đến các vụ việc nêu trên, Thiếu tá Nguyễn Anh Tuấn - Trưởng Công an phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội cho rằng, thời gian qua, Công an phường Láng Thượng đã phát hiện 5 vụ liên quan đến shipper lừa đảo. Các đối tượng thường thông qua nhóm “Người tìm ship và ship tìm người” trên mạng xã hội facebook để thiết lập các giao dịch. Thực tế, đã có nhiều giao dịch thành công, mang lại công ăn việc làm cho các bạn học sinh sinh viên, giúp bên bán hàng tìm được người giao hàng thuận tiện, dễ dàng. Tuy vậy, hoạt động này do diễn ra trên mạng nên cũng xuất hiện nhiều kẽ hở. Đó là việc người có nhu cầu nhận shipper thường dễ dãi trong tuyển người, không tìm hiểu kỹ nhân thân đối tượng cần thuê. Điều này dẫn đến tình trạng đối tượng lừa đảo vờ nhận là shipper để chiếm dụng hàng, tiền của khách.
Điều lưu ý, hầu hết các đối tượng lừa đảo đã có thời gian, kinh nghiệm làm shipper nên nắm khá rõ quy luật của công việc này, lợi dụng sơ hở để chiếm đoạt tiền và tài sản. Thủ đoạn của các đối tượng khá tinh vi, chúng thường xuyên thay đổi địa điểm hoạt động, dùng sim rác để liên lạc. Do giao dịch diễn ra trên mạng nên việc phát hiện, xử lý đối tượng phạm tội gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, số tiền bị chiếm đoạt thường không lớn (từ vài trăm nghìn đến trên 1 triệu đồng) nên nạn nhân ngại trình báo tới cơ quan công an.
Theo luật sư Lê Hồng Vân - Đoàn Luật sư Hà Nội, hành vi của các đối tượng trên có thể cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Theo đó, người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ 500.000 đồng đến dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 500.000 đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Luật sư lê Hồng Vân khuyến cáo giao dịch trên mạng tuy là ảo nhưng là tiền thật, tài sản thật. Do vậy, để tránh rủi ro, trước khi quyết định thuê shipper, bên thuê cần tìm hiểu kỹ về lai lịch, giấy tờ tùy thân của họ. Hợp đồng thuê cần được lập thành văn bản với các điều khoản cụ thể. Quy trình giao nhận tài sản phải rõ ràng về địa điểm, thời gian. Khi phát hiện người giao hàng có biểu hiện lừa đảo, lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản cần đến cơ quan công an gần nhất trình báo.