Giải quyết khối dị dạng động tĩnh mạch não: 8 giờ phẫu thuật cam go

Khối dị dạng động tĩnh mạch vùng chẩm gáy ngày một lớn dần khiến người bệnh không thể nằm ngửa cùng những lần chảy máu ồ ạt “thất kinh hồn vía” đã được các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cắt bỏ thành công. Điều này không chỉ đem đến niềm tin vào cuộc sống cho người bệnh mà còn khẳng định trình độ chuyên môn cao và sự phối hợp ăn ý của các bác sĩ nơi đây trong lĩnh vực tạo hình, phẫu thuật sọ não.

Khối dị dạng cực lớn trên đầu

Ngay từ khi sinh ra, cô bé Ngô Thị Cúc (hiện nay 26 tuổi, ở xã Dân Lực, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) đã khác với những người anh chị em của mình. Đó là phía sau đầu xuất hiện một “vật thể lạ”. Đến năm Cúc được 13 tuổi, gia đình đưa Cúc lên đến bệnh viện khám và được phẫu thuật thắt mạch chẩm và thái dương bên trái để hạn chế dòng máu đổ vào khối dị dạng. Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn, bệnh tái phát, khối dị dạng mạch ngày một to, làm biến dạng vùng đỉnh chẩm và đe dọa chảy máu. Không quản ngại vất vả, thiếu thốn, gia đình tiếp tục đưa Cúc đi điều trị nhưng không chữa khỏi. Ba năm liền sau đó, Cúc đã chuyển nhiều bệnh viện để điều trị và chính trong thời gian này, khối u phát triển nhanh chóng, ngày một to lên rõ rệt và nhiều lần Cúc phải cấp cứu do khối u chảy máu ồ ạt. Cách đây hơn một năm, gia đình quyết định đưa Cúc đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 để thử vận may lần cuối cùng vì mọi hy vọng chữa lành bệnh cho Cúc ngày một lụi tàn. May mắn đã mỉm cười với Cúc và gia đình cô khi ca phẫu thuật kéo dài suốt 8 giờ căng thẳng đã thành công, khối dị dạng đã được cắt bỏ, vạt da tạo hình hồng ấm, hồi lưu mao mạch tốt.

Hình ảnh CT scan sau khi nút mạch và bơm keo trực tiếp  ở bệnh nhân Cúc.

May mắn đã mỉm cười

PGS.TS. Nguyễn Tài Sơn - Khoa Phẫu thuật hàm mặt&tạo hình - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, người chủ trì một trong hai kíp phẫu thuật cho Cúc cho biết, Cúc bị dị dạng thông động tĩnh mạch vùng chẩm gáy. Dị dạng này là sự nối thông giữa động mạch và tĩnh mạch, tạo nên một khoảng rộng thông nối gồm nhiều mạch máu, chứa nhiều máu ở trong. Nếu khối dị dạng nhỏ, lưu lượng máu qua ít thì không ảnh hưởng đến cuộc sống nhưng nếu nó có sự biến đổi, khối dị dạng phát triển sẽ dẫn đến các nguy cơ gây bệnh lý về tim mạch, tại chỗ nguy cơ viêm loét hoại tử, gây chảy máu thì cần được điều trị càng sớm càng tốt. Các biện pháp điều trị dị dạng động tĩnh mạch có thể sử dụng như làm tắc mạch, bơm keo vào ổ dị dạng gây xơ hóa và phẫu thuật cắt rộng. Đối với trường hợp của Cúc, trước khi tiến hành phẫu thuật, Cúc đã được thực hiện tắc mạch 3-4 lần và sử dụng hết gần 200 ống thuốc keo gây tắc mạch (Khoa Can thiệp mạch cho biết chưa có bệnh nhân nào sử dụng keo tắc mạch nhiều như thế) với hy vọng gây xơ hóa và làm xẹp khối dị dạng nhưng lại gây ra những ổ viêm, loét gây chảy máu tái đi tái lại, đã 2 lần Cúc phải cấp cứu do chảy máu ồ ạt, không cầm được. Do đó, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật hàm mặt-tạo hình kết hợp với Khoa Phẫu thuật sọ não và Khoa Can thiệp mạch quyết định phẫu thuật cắt bỏ khối dị dạng vì lúc này khối dị dạng đã làm xương sọ và khối cơ vùng gáy bị phá hủy. Nếu không phẫu thuật thì khối dị dạng bị viêm loét lại gây chảy máu dễ dẫn đến thiếu máu và rối loạn các chức năng khác của cơ thể. Hai kíp phẫu thuật đã làm việc căng thẳng suốt nhiều giờ, cắt bỏ khối dị dạng mạch máu và tạo hình phủ khuyết da vùng đỉnh chẩm diện tích 15x16cm thành công bằng vạt da ở vai.

Hiện nay, Cúc đã hoàn toàn tỉnh táo nhưng vẫn phải đối mặt với viêm dò sau mổ do các chất keo gây tắc mạch còn sót lại ở tổ chức quanh vết mổ vẫn đùn ra; nhiễm khuẩn sau mổ; theo dõi vạt da ghép sống; nguy cơ đe dọa chảy máu tái phát... Để tránh những nguy cơ có thể xảy ra và hồi phục nhanh thì điều quan trọng hơn cả là người bệnh cần được nâng đỡ cơ thể tốt thông qua ăn uống, bổ sung dịch truyền, đạm, mỡ và sử dụng kháng sinh.