Tuy nhiên, sau khi xem xét sự việc này, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng lập tức ký văn bản chỉ đạo cách chức Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV vận tải đường sắt Hà Nội.
Từ năm 2015, hơn 160 toa xe cũ đã qua sử dụng trên đường ray khổ 1.000mm của Cục Đường sắt Côn Minh - Trung Quốc được Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam chủ trương mua lại, trong số này có 120 toa đóng từ hơn 20 năm trước, những toa xe mới nhất cũng có tuổi thọ khoảng 12 năm. Đơn vị này cho rằng “lô hàng” trên phù hợp với điều kiện hạ tầng hiện tại của đường sắt trong nước.
Từ tháng 6/2015, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam thống nhất về chủ trương đàm phán mua toa xe đã qua sử dụng của Cục đường sắt Côn Minh - Trung quốc theo nhu cầu của Công ty TNHH MTV vận tải đường sắt Hà Nội và Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại đường sắt.
Với tư cách là Công ty mẹ, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam giao cho 2 công ty con là Công ty TNHH MTV vận tải đường sắt Hà Nội và Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại đường sắt căn cứ vào kết quả Hội đàm hội nghị liên vận quốc tế đường sắt Việt Trung giữa Tổng công ty đường sắt Việt Nam và Cục đường sắt Côn Minh - Trung quốc đã ký, chủ động đàm phán với phía bạn về giá cả, số lượng, chủng loại toa xe cần mua, triển khai việc lập dự án đầu tư và lập các hồ sơ nhập khẩu máy móc thiết bị đã qua sử dụng gửi các cơ quan chức năng giải quyết theo luật định.
Trong văn bản gửi Cục Đường sắt Côn Minh, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cũng cho biết, để thuận tiện cho việc sử dụng và khai thác, Tổng Công ty này giao cho giao cho 2 công ty con là Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội và Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại đường sắt trực tiếp thương thảo với Cục Đường sắt Côn Minh, ký hợp đồng và làm các thủ tục cần thiết để mua lại.
Ngày 16/12/2015, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam có văn bản chỉ đạo 2 công ty con về việc mua các toa xe cũ của Trung Quốc, trong đó nhấn mạnh các mặt hàng kể trên không nằm trong danh mục các loại vật tư đã qua sử dụng thuộc diện cấm nhập khẩu của Nghị định 187; Thông tư 20 mà Bộ Khoa học Công nghệ ban hành quy định điều kiện các mặt hàng cũ được nhập khẩu đã được chính cơ quan này hủy bỏ và Thông tư 23 mới thay thế văn bản này phải tới 1/7/2016 mới có hiệu lực. Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam yêu cầu 2 công ty con phối hợp với Cục Đường sắt Côn Minh để hoàn tất hồ sơ, thủ tục theo quy định của pháp luật.
Hiện nay Công ty TNHH MTV vận tải đường sắt Hà Nội đang xin ý kiến của Bộ Khoa học & Công nghệ và Giao thông vận tải để được hướng dẫn về thủ tục. Đáng nói, việc “mua bán” này của Tổng Công ty Đường sắt và các công ty con không được báo cáo lên cơ quan quản lý nhà nước ngành đường sắt nước nhà là Cục Đường sắt Việt Nam.
Bộ trưởng Thăng chỉ đạo cách chức!
Sau khi xem xét văn bản Công ty TNHH MTV vận tải đường sắt Hà Nội gửi về việc mua lại tàu cũ của Trung Quốc, hôm nay (3/2), Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng đã ký văn bản và yêu cầu Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam thực hiện ngay những công việc liên quan, đặc biệt là về công tác nhân sự.
Văn bản Bộ trưởng Thăng ký nêu rõ, căn cứ Nghị định của Chính phủ về việc quản lý người đại diện phần vốn nhà nước giữ các chức danh quản lý tại doanh nghiệp mà nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, Bộ Giao thông vận tải yêu cầu Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam báo cáo rõ về công văn gửi Cục Đường sắt Côn Minh – Trung Quốc trước ngày 4/2.
Bộ trưởng Thăng yêu cầu tổ chức kiểm điểm nghiêm, làm rõ trách nhiệm của Hội đồng thành viên, Ban lãnh đạo Tổng Công ty và các cán bộ liên quan thuộc Tổng Công ty về việc giao cho các đơn vị đường sắt trực tiếp thương thảo, ký hợp đồng và làm thủ tục mua toa xe đã qua sử dụng của Trung Quốc.
Người đứng đầu ngành giao thông vận tải yêu cầu Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cho ông Nguyễn Viết Hiệp thôi làm Người đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty TNHH MTV vận tải đường sắt Hà Nội, chỉ đạo Người đại diện phần vốn nhà nước tại công ty này đề nghị Hội đồng quản trị cách chức Tổng Giám đốc đối với ông Nguyễn Viết Hiệp và xử lý kỷ luật nghiêm những cán bộ có liên quan.
Lí do cách chức theo chỉ đạo nói trên là vì trái thẩm quyền trong việc làm văn bản gửi cơ quan nhà nước; Không thực hiện đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước và cơ quan có liên quan về việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.
Văn bản cũng yêu cầu Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam khẩn trương tổ chức thực hiện, báo cáo Bộ Giao thông vận tải trước ngày 12/2.