Từ khi betamethason tôi được tổng hợp ra và đưa vào chữa bệnh cho con người, các thầy thuốc đã coi tôi như một thần dược. Nói vắn tắt công dụng của tôi chỉ vẻn vẹn có mấy chữ: chống viêm và chống dị ứng. Thế nhưng nếu liệt kê ra các bệnh mà con người cần đến tôi thì có đến hàng trang giấy chưa hết: từ các bệnh về khớp, các trạng thái dị ứng (cơn hen, viêm phế quản mạn, viêm mũi dị ứng theo mùa hoặc quanh năm, viêm phế quản dị ứng nặng, viêm da dị ứng, phản ứng quá mẫn với thuốc và vết côn trùng đốt, cắn) đến các bệnh da, nội tiết, mắt, hô hấp, các bệnh máu, tiêu hóa, ung thư, hội chứng thận hư... Tôi trở thành vũ khí sắc bén cho bác sĩ và có mặt trong nhiều chuyên khoa. Điều này làm cho tôi rất đỗi tự hào.
Trong thực tế, các bạn có thể thấy tôi với nhiều ngoại hình như viên nén, thuốc tiêm, dạng kem, thuốc mỡ, gel, siro, dung dịch (để thụt). Có được điều này, các bạn phải cảm ơn các nhà dược học. Họ đã mất rất nhiều công sức nghiên cứu, sản xuất tôi ở nhiều dạng như vậy cho các bạn tiện và dễ sử dụng đấy. Những người bị đái tháo đường, tâm thần, loét dạ dày và hành tá tràng, những người nhiễm khuẩn, nhiễm virut, nhiễm nấm toàn thân và ở người bệnh quá mẫn với tôi thì tuyệt đối không được dùng tôi nhé.
Tuy nhiên, khi dùng tôi các bạn phải rất thận trọng bởi tài của tôi nhiều nhưng tật tôi cũng đâu có nhỏ, nếu thống kê ra cũng ngang ngửa vài trang giấy đấy. Điều nguy hiểm là tôi có thể gây ra những tác dụng ngoại ý trầm trọng. Các tác dụng không mong muốn liên quan cả đến liều và thời gian điều trị như: các rối loạn về nước và điện giải, cơ xương, tiêu hóa, da, thần kinh, nội tiết, mắt, chuyển hóa và tâm thần. Tần suất thường gặp làm mất kali, giữ natri, giữ nước; làm kinh nguyệt thất thường, phát triển hội chứng dạng Cushing, ức chế sự tăng trưởng của thai trong tử cung và của trẻ nhỏ, giảm dung nạp glucose, bộc lộ đái tháo đường tiềm ẩn, tăng nhu cầu insulin hoặc thuốc hạ đường huyết ở người đái tháo đường; làm yếu cơ, mất khối lượng cơ, loãng xương, teo da và dưới da, áp-xe vô khuẩn. Ngoài ra, tôi còn gây nên bệnh glôcôm, đục thủy tinh thể cho mắt, gây loét dạ dày và sau đó có thể bị thủng và chảy máu, viêm tuỵ, trướng bụng, viêm loét thực quản...
Đa số các tác dụng không mong muốn có thể phục hồi hoặc giảm thiểu bằng cách giảm liều. Cách này thường ưa dùng hơn là ngừng thuốc. Các bạn có thể dùng tôi dạng uống kèm với thức ăn để hạn chế chứng khó tiêu hoặc kích ứng đường tiêu hóa có thể xảy ra. Đối với người bệnh điều trị kéo dài, ở liều điều trị có thể phải hạn chế dùng natri và bổ sung kali trong quá trình điều trị, dùng thêm canxi và vitamin D (có thể giảm nguy cơ loãng xương do tôi gây nên). Những người có tiền sử hoặc có yếu tố nguy cơ loét dạ dày phải được chăm sóc bằng thuốc chống loét (thuốc kháng acid, đối kháng thụ thể H2, hoặc ức chế bơm proton). Người bệnh đang dùng tôi mà bị thiếu máu thì cần nghĩ ngay đến tình huống có thể bị chảy máu dạ dày do tai biến của tôi gây ra đấy. Phải dùng tôi với liều thấp nhất có thể được để kiểm soát bệnh đang điều trị và khi giảm liều phải giảm dần từ từ.
Một vài "bí quyết" tôi có thể chia sẻ cùng các bạn để giúp dùng tôi sao cho an toàn hơn.
Hoài Thu