Tôi thường xuyên khó ngủ, nhiều hôm trằn trọc mãi không sao ngủ được. Tôi thường dùng thuốc rotunda mới ngủ được. Xin hỏi dùng lâu dài thuốc này có hại cho sức khoẻ không?
Nguyễn Trọng Nghĩa (Nam Hà)
Rotunda chứa dược chất rotundin sulfat được chiết xuất từ củ bình vôi. Đây là một thuốc bình thần (hay còn gọi là an thần nhẹ). Thuốc giúp bệnh nhân đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn, giảm lo âu, căng thẳng... vì thế trong lâm sàng, rotunda được dùng thay thế cho benzodiazepin (ví dụ seduxen) trong các trường hợp có mất ngủ. Tuy nhiên, nếu dùng kéo dài thì thuốc cũng gây quen thuốc, hiệu quả của thuốc giảm dần.
Mất ngủ tức là ngủ ít hơn bình thường trên 2 giờ mỗi ngày. Khi bệnh nhân bị mất ngủ trên 1 tháng liên tục mà không có triệu chứng khác đi kèm được gọi là mất ngủ tiên phát. Mất ngủ tiên phát là một bệnh rất phổ biến. Bệnh có thể gặp ở thanh niên, người cao tuổi, nhưng hay gặp nhất là độ tuổi từ 40 - 60. Bệnh mất ngủ tiên phát được biểu hiện bằng khó vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc và hay thức dậy sớm. Khó vào giấc ngủ tức là đi nằm mãi mà không ngủ được. Thời gian từ lúc đi nằm đến lúc ngủ được thường trên 2 giờ. Khó vào giấc ngủ còn gọi là mất ngủ đầu giấc, hay gặp ở người trẻ tuổi và trung niên, ít gặp ở người già (trên 60 tuổi).
Dù là mất ngủ đầu giấc, giữa giấc hay cuối giấc thì cuối cùng chúng đều có thể dẫn đến mất ngủ toàn bộ (bệnh nhân hoàn toàn không ngủ được tí gì trong ngày). Bệnh mất ngủ mạn tính như tên gọi của nó thường kéo dài nhiều năm (mặc dù tiêu chuẩn chỉ cần trên 1 tháng). Vì vậy việc điều trị cần phải kiên trì và kéo dài tối thiểu 18 tháng, nhiều trường hợp phải uống thuốc nhiều năm. Do bệnh tiến triển mạn tính và phải điều trị kéo dài nên không thể dùng thuốc ngủ (gardenal, stilnox) hay các thuốc bình thần khác (seduxen, lexomil, tranxen). Như nói trên, rotunda cũng chỉ là một loại thuốc bình thần (dù có nguồn gốc từ củ bình vôi), vì thế cũng không dùng điều trị rối loạn giấc ngủ. Điều trị mất ngủ tiên phát cần sử dụng thuốc chống trầm cảm đa vòng hoặc 3 vòng hoặc thuốc an thần (chứ không phải thuốc bình thần) có tác dụng ổn định giấc ngủ (olanzapin, thioridazin).
TS. Bùi Quang Huy
(Chủ nhiệm khoa Tâm thần - Bệnh viện 103)