Trong nhiều siêu thị lớn ở TP HCM và Hà Nội, đùi gà nhập khẩu từ Mỹ được bán với giá 19.000 đồng/kg, má đùi 17.500 đồng/kg, mình gà 35.000 đồng/kg (cắt bỏ cánh, chân, đầu). Ngoài gà Mỹ, Việt Nam còn nhập gà từ một số nước về bán trong siêu thị. Cánh gà Brazil 1,9 USD/kg, Argentina 2,1 USD/kg. Đùi gà Lethuania 2,1 USD/kg, Brazil 1,5 USD /kg.
Cùng chủng loại so với hàng nhập từ nhiều nước, nhưng gà Mỹ có giá rẻ đến giật mình! Điều không bình thường là: Những mặt hàng này ngay cả trên đất Mỹ cũng chưa bao giờ có giá rẻ đến thế, cụ thể: Giá đùi gà bán lẻ vẫn ở mức 2,8 - 3,7 USD/kg ( khoảng 60 - 80.000 đồng/kg) trong khi giá nhập về Việt Nam bán ra 19.000 đồng/kg (đã có lãi). Đành rằng, chi phí thức ăn chăn nuôi ở Mỹ rẻ vì nguồn đậu nành, ngô dồi dào và giá thấp, nhưng chi phí nhân công lại cao gấp 10 lần Việt Nam, cộng với chi phí vận chuyển, thuế thì giá thành sẽ cao hơn bán ở Mỹ là điều hiển nhiên. Có điều, vì mua được với giá rẻ bất ngờ ở Mỹ, cho nên thời gian qua mỗi tuần, Chi cục Thú y TP HCM cấp phép lưu thông 1.700 - 1.800 tấn thịt gà các loại. 5 tháng đầu năm 2015, Việt Nam đã nhập 54 triệu USD thịt gà, trong đó 34,8 triệu USD nhập từ Mỹ (chiếm 65% giá trị nhập khẩu). Đùi gà, cánh gà là những món ăn khoái khẩu của người Việt từ mâm cỗ sang trọng đến đĩa cơm bình dân, lại có giá rẻ như rau, như củ quả, cho nên các dịch vụ làm cỗ cho hội họp, cưới hỏi, sinh nhật cho đến bếp ăn công nghiệp, bệnh viện, trường học, quán cơm bình dân, các cơ sở chế biến xúc xích, giò chả đều sử dụng nguyên liệu gà giá rẻ này.
Nghi ngờ về sự “gian lận” trong quy trình nhập khẩu đang được các cơ quan chức năng đặt ra: Rất có khả năng các doanh nghiệp đã gom hàng sắp hết hạn sử dụng, bởi ở những nước công nghiệp tiên tiến, những mặt hàng cận đát thường được thanh lý với giá rẻ như cho. Đành rằng, chất lượng của các mặt hàng này vẫn được đảm bảo, có điều thời hạn sử dụng quá ngắn, có thể một số doanh nghiệp đã xử lý hàng gà đông lạnh bằng cách hủy các nhãn cũ thay vào đó là các nhãn mới có thời hạn sử dụng dài hơn.
Một nguyên nhân khách quan cũng được xét đến: Cuối năm 2014 cho đến nay ở Mỹ xảy ra dịch cúm gia cầm. Do vậy, rất nhiều nước trước đây nhập khẩu gà của Mỹ, nay đã tạm ngưng. Bởi vậy, hàng tồn kho ở Mỹ rất lớn, cho nên dễ có việc bán tháo khoán kho với giá rất rẻ còn hơn đến thời hạn hết đát phải chi phí thêm một khoản tiền vận chuyển và tiêu hủy.
Nguyên nhân giá gà Mỹ rẻ bất ngờ đang được các cơ quan chức năng làm rõ, song từ đầu năm đến nay, do lượng gà Mỹ nhập về lớn cho nên thị trường chăn nuôi gia cầm trong nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Giá gà công nghiệp ở các trang trại chỉ còn lại mức 20.000 - 22.000 đồng/kg ( giảm mất 1/3 so với cùng kỳ năm ngoái). Tính ra, người chăn nuôi đang bán lỗ 5.000 đồng/kg. Bán lỗ đã là thiệt hại lớn, nhưng vất vả hơn bởi gà nội khó bán do gà nhập có sức cạnh tranh khốc liệt về giá. Theo Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, nếu tình trạng này còn kéo dài đến hết năm thì các trang trại lớn trên cả nước, đặc biệt khu vực phía Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng vỡ nợ hàng loạt. Đành rằng, ngày 1/5, Việt Nam đã quyết định tạm ngưng nhập gà đông lạnh từ Mỹ, nhưng nhiều quota nhập khẩu đã được cấp trước thời điểm này cho nhiều doanh nghiệp nên gà ngoại vẫn tiếp tục “đá” gà nội làm “chết” người chăn nuôi.
Có giải pháp nào cứu ngành Chăn nuôi gia cầm Việt Nam? Việt Nam đã là thành viên ASEAN, FTA giữa Việt Nam với nhiều nước đã được ký kết. Việt Nam đang đàm phán để tham gia TPP. Theo đó, nguồn thực phẩm đông lạnh như bò, gà, lợn từ các nước tiên tiến như Mỹ, khu vực châu Âu sẽ ồ ạt tràn vào Việt Nam với giá rẻ hơn nhiều so với nguồn thịt nội. Đây là những câu hỏi nóng đã được chuyển đến các cơ quan chức năng, mong sớm có được những câu trả lời và giải pháp thỏa đáng.
Theo Thế Lữ
Báo Thanh Tra
