 |
Bộ phận dùng làm thuốc là cả con tằm vôi. Cách chế biến: Trước hết đem bạch cương tàm ngâm vào nước vo gạo khoảng một ngày đêm cho ra hết nhớt, sau đó rửa nhiều lần bằng nước sạch, vớt ra, nhặt bỏ các sợi tơ vàng còn bám trên mình tằm, ngắt bỏ miệng màu đen, để khô se rồi mới đem sao lửa nhỏ cho tới khô hoàn toàn. Bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm thấp, bụi bẩn. Hiện nay sản xuất bạch cương tàm bằng cách phun vi khuẩn Batrytis Bassiana Bals lên mình tằm đủ tuổi ( có độ dài thích hợp, khoảng 4 - 5cm, đường kính thân khoảng 5mm). Sau khi bị phun nhiễm khuẩn, tằm bị chết cứng và trắng ra, sau đó được chế biến và sử dụng làm thuốc.
Theo y học cổ truyền, bạch cương tàm có vị mặn cay, tính bình, quy 4 kinh tâm, can, tỳ phế. Có tác dụng khu phong hóa đàm, được dùng chữa bệnh như sau:
Chữa đau đầu do phong nhiệt: Bạch cương tàm, cao lương khương lượng bằng nhau, sấy khô tán bột, uống mỗi lần 1,5g với nước sắc đại táo. Hoặc bạch cương tàm 6g, mộc tặc 6g, kinh giới 6g, tang diệp 9g, sinh cam thảo 3g, sắc uống ngày 1 thang. Uống 3-5 ngày.
 Con tằm và vị thuốc bạch cương tàm. |
Chữa viêm amiđan, cổ họng có nhiều đờm:
Bạch cương tàm 10g, phèn chua 5g, phèn đen 5g. Tất cả trộn đều, tán thật mịn, cho vào lọ để dành. Khi dùng, lấy lá bạc hà 5g, sinh khương 5g, sắc với ít nước (đã hòa tan 2g bột nói trên). Lấy nước này chấm vào cổ họng cho nôn ra hết đờm.
Chữa khản tiếng, đau họng do viêm họng: Bạch cương tàm 5g, phèn chua 1g, phèn đen 1g, 3 vị tán nhuyễn, lấy 2g sắc với lá bạc hà 1g và gừng tươi 1g, lấy nước súc miệng và ngậm. Hoặc bạch cương tàm 6g, thiên nam tinh 6g, sấy khô tán bột, uống với nước gừng tươi.
Chữa mất tiếng, khàn tiếng do viêm thanh quản: Bạch cương tàm, kha tử, 2 vị lượng bằng nhau 10g, tán bột dùng để ngậm và nuốt dần, ngày 3-5 lần.
 Bạch tật lê. |
Chữa ngứa da, mày đay:
Bạch cương tàm, khổ sâm, địa phụ tử mỗi thứ 10g, ma hoàng 5g, thích tật lê 15g, sắc uống ngày 1 thang. Uống 1 tuần.
Sản phụ thiếu sữa: Bột bạch cương tàm 6g uống với rượu nhạt ngày 1 lần. Uống 5-7 ngày.
Hỗ trợ điều trị liệt dương, di tinh: Dùng bột bạch cương tàm 5g, chiêu với 1 chén nhỏ rượu trắng, ngày uống 2 lần, uống sau bữa ăn khoảng 2 giờ. Dùng 3 - 4 tuần liền. Hoặc: Bạch cương tàm 40g ngâm vào 400ml rượu gạo 30-35 độ. Sau 3 - 4 tuần là có thể dùng được, ngày uống 3 lần, mỗi lần 30-50ml, uống vào trước bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ.
 |
Chữa các vết nám, sạm đen trên da mặt:
Bạch cương tàm tán bột, lấy một lượng vừa đủ hòa với nước đun sôi để nguội thành thứ bột sền sệt, dùng để bôi lên da mặt, bôi vào các vết sạm trước khi đi ngủ, làm liên tục nhiều ngày sẽ có hiệu quả tốt.
Chữa tàn nhang, mụn trứng cá: Bạch cương tàm, bạch đinh hương, bạch khiên ngưu, bạch tật lê, bạch cập mỗi loại 110g; bạch chỉ 75g, bạch phụ tử 18g, bạch linh 18g, tạo giác 50g, một ít bột đậu xanh. Tạo giác bỏ vỏ, tước xơ rồi đem sấy khô cùng các vị thuốc khác, tất cả tán thành bột mịn, đựng trong lọ kín dùng dần. Mỗi tối, lấy một lượng thuốc vừa đủ hòa với nước ấm rồi thoa đều lên mặt thành một màng mỏng, sau khoảng 30 phút thì rửa sạch. Làm thường xuyên sẽ có công dụng giảm các vết tàn nhang, mụn trứng cá, giúp da sáng mịn và mềm mại.
Bác sĩ Nguyễn Thị Nga