Con trai tôi năm nay đã 6 tuổi nhưng cháu vẫn "tè" dầm vào ban đêm. Có thuốc nào chữa khỏi bệnh này không?
Hồ Ngọc Thu (Hải Dương)
 |
Đái dầm ở trẻ em có nhiều khả năng tự hết khi trẻ lớn lên (tỷ lệ khỏi tự phát hằng năm khoảng 14 - 16%), nhưng ở người lớn, khả năng này rất khó xảy ra và thường đòi hỏi phải điều trị bằng thuốc.
Các thuốc chống trầm cảm 3 vòng như amitriptyline, imipramine hoặc nortriptyline có thể điều trị thành công nhiều trường hợp đái dầm, nhưng thường đòi hỏi phải điều trị kéo dài, có thể tới 3 tháng. Tác dụng của thuốc thường chỉ được duy trì trong thời gian điều trị, sau khi ngưng dùng thuốc, tình trạng đái dầm thường tái phát ở đa số trẻ. Thuốc có một số tác dụng phụ, thường gặp nhất là gây ngầy ngật, mệt mỏi, quấy khóc, rối loạn giấc ngủ, kích ứng dạ dày, đôi khi có thể gây nhịp tim nhanh, tụt huyết áp, co giật... nhất là ở trẻ em. Do đó, việc sử dụng các thuốc chống trầm cảm 3 vòng để điều trị đái dầm ở trẻ em có thể gặp khó khăn.
Imipramine hydrochloride là thuốc chống trầm cảm 3 vòng được dùng rộng rãi nhất để điều trị đái dầm. Cơ chế tác dụng của thuốc này trong điều trị đái dầm được cho là do tác dụng kháng cholinergic, chống bài niệu và các tác động khác trên hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên, cơ chế chính xác của thuốc còn chưa được khẳng định.
Một thuốc khác cũng có thể được sử dụng để điều trị hiện tượng đái dầm là desmopressin acetate. Đây là một dẫn chất tổng hợp của hormon chống bài niệu, có tác dụng giảm lượng nước tiểu về đêm. Thuốc tác dụng tốt nhất là ở những người có tăng số lượng nước tiểu về đêm vượt quá sức chứa của bàng quang. Desmopressin khởi phát tác dụng nhanh nên có thể dùng ngắn ngày. Tuy nhiên, tác dụng của thuốc cũng thường hết nhanh sau khi ngưng dùng thuốc.
Một số nghiên cứu cho thấy, tác dụng của desmopressin và các thuốc chống trầm cảm 3 vòng trong điều trị đái dầm là tương đương nhau. Tác dụng phụ thường gặp nhất của desmopressin là gây kích ứng và chảy máu mũi khi dùng đường nhỏ mũi, xảy ra ở khoảng 1-5% số bệnh nhân dùng thuốc, co giật và hôn mê là những tác dụng phụ rất hiếm gặp. Có thể cân nhắc sử dụng một liều thấp của các thuốc lợi tiểu như furosemid, hypothiazid, uống vào buổi trưa để giảm bớt lượng nước tiểu bài tiết về đêm. Oxybutynin chlorid, một thuốc kháng cholinergic cũng đã được thử nghiệm trong điều trị đái dầm ở trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy, tác dụng của thuốc chỉ rõ rệt ở những trẻ có bất ổn ở bàng quang. Hiệu quả của thuốc cũng được tăng cường khi dùng phối hợp với desmopressin. Tác dụng phụ của thuốc xảy ra ở khoảng 17% các trường hợp, thường gặp nhất là nhịp tim nhanh, khô miệng, khô mắt.
Đái dầm thường là một hiện tượng sinh lý ở trẻ em, ít khi đòi hỏi phải điều trị. Hiện nay, các phương pháp điều trị đái dầm nói chung có hiệu quả không hằng định và thường tái phát nhanh sau khi ngưng điều trị.
BS. Nguyễn Hữu Trường