Dự án “Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn” (ưu tiên 62 huyện nghèo) nhằm tiến tới cung cấp đủ nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ y tế bảo đảm công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân tại cơ sở đang thu hút được nhiều sự quan tâm của xã hội. Lễ triển khai dự án được tổ chức vào ngày 27/2/2013. Nhân dịp này, báo SK&ĐS đã phỏng vấn BS. Phạm Văn Tác - Vụ trưởng Vụ TCCB, Bộ Y tế xung quanh việc thực hiện Dự án quan trọng này.
 BS. Phạm Văn Tác - Vụ trưởng Vụ TCCB - Bộ Y tế. |
PV: Xin ông cho biết, xuất phát từ lý do nào Bộ Y tế đã xây dựng Dự án “Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (ưu tiên 62 huyện nghèo)”?
BS.Phạm Văn Tác: Hiện nay, việc tiếp cận và thụ hưởng dịch vụ y tế của đồng bào các dân tộc ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, vùng kinh tế xã hội khó khăn còn hạn chế, do hệ thống y tế công lập tại các vùng này thiếu thốn về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đặc biệt là thiếu nguồn nhân lực y tế. Nhân lực là bác sĩ ở các địa bàn này thiếu về số lượng, hạn chế về chất lượng. Căn cứ số liệu báo cáo của 20 tỉnh có những huyện nghèo thì hiện tại số lượng bác sĩ một số bệnh viện tuyến huyện chỉ có 7 - 8 bác sĩ, một số trung tâm y tế huyện chỉ có 4 - 5 bác sĩ. Chất lượng đội ngũ bác sĩ vùng khó khăn, miền núi hải đảo còn yếu kém về trình độ chuyên môn, chỉ có 1-2 bác sĩ CKI/1 bệnh viện, có nơi không có bác sĩ CKI. Trong khi đó, một bộ phận bác sĩ sau khi tốt nghiệp đại học y khoa chưa được sử dụng tốt, làm việc trái với nghề đào tạo hoặc chưa tìm được việc làm và có xu hướng tập trung ở lại các thành phố, thị xã, không muốn trở về địa phương hoặc địa bàn khó khăn công tác. Thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nhiều chính sách liên quan đến lĩnh vực y tế được ban hành và đi vào cuộc sống như: Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 22/1/2002 của Ban Bí thư Trung ương (khóa IX) về “Củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở”; Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Luật Viên chức và nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng khác. Đặc biệt, ngày 20/2/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 14/2013/QĐ-TTg về việc thực hiện chế độ luân phiên đối với người hành nghề tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã tạo động lực mới trong việc quy định chế độ, quyền lợi của nhân viên y tế khi tham gia đi luân phiên giúp các cơ sở y tế tuyến dưới. Với căn cứ thực tiễn và căn cứ pháp lý như trên, Bộ Y tế đã chủ động xây dựng Dự án này với mong muốn phần nào đáp ứng được sự thiếu hụt nguồn nhân lực là bác sĩ tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn trong toàn quốc để nâng cao chất lượng các dịch vụ y tế tại cơ sở.
PV: Ông có thể cho biết thêm những nội dung, mục tiêu cơ bản của Dự án sẽ hướng đến?
BS.Phạm Văn Tác: Nội dung của Dự án cơ bản đề cập đến quyền lợi, nghĩa vụ của các bên liên quan như: bác sĩ trẻ tham gia tình nguyện, của bệnh viện trực thuộc Bộ, của các cơ sở đào tạo đại học y trong toàn quốc và địa phương trong phạm vi của dự án bao phủ. Mục tiêu cơ bản của Dự án là: Tiến tới cung cấp nguồn nhân lực y tế là bác sĩ đầy đủ về số lượng, đáp ứng được chất lượng cho vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, ưu tiên 62 huyện nghèo nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ y tế bảo đảm công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân ngay tại cơ sở. Tạo môi trường để đội ngũ bác sĩ trẻ có trình độ vận dụng những kiến thức đã được học vào thực tế, qua đó tự khẳng định bản thân, tích lũy kinh nghiệm công tác, góp phần rèn luyện đội ngũ trí thức trẻ có trình độ cho ngành y tế. Đến năm 2016, sẽ đưa khoảng 500 bác sĩ trẻ về công tác tại các vùng khó khăn trong toàn quốc, góp phần giảm quá tải công tác khám bệnh, chữa bệnh cho nhân dân ở các cơ sở y tế tuyến trên, giúp tuyến dưới hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe đồng bào các dân tộc ngay tại cộng đồng. Sau năm 2016 sẽ tổng kết, đánh giá kết quả của Dự án để trình Chính phủ, Quốc hội ban hành văn bản quy định về nghĩa vụ xã hội đối với sinh viên y khoa tốt nghiệp các trường đào tạo y - dược.
PV: Nhằm đảm bảo tính khả thi và bền vững của Dự án, Bộ Y tế mà trực tiếp là Ban quản lý Dự án sẽ triển khai và giám sát hoạt động như thế nào, thưa ông?
BS.Phạm Văn Tác: Nhằm đảm bảo tính khả thi và bền vững của Dự án, Bộ Y tế sẽ thành lập Ban Chỉ đạo Dự án do Bộ trưởng Bộ Y tế làm Trưởng Ban Chỉ đạo để chỉ đạo các nội dung cơ bản của Dự án. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Y tế có quyết định thành lập Ban Quản lý Dự án có con dấu và tài khoản riêng, có quy chế hoạt động cụ thể với chức năng là cơ quan điều phối giúp Bộ trưởng Bộ Y tế và Ban Chỉ đạo Dự án thực hiện các hoạt động của Dự án. Ban quản lý Dự án là đầu mối khảo sát, lập kế hoạch thực tế khớp “cung - cầu”, xem xét và điều phối chức năng, nhiệm vụ của các bên liên quan như: nhu cầu của các địa phương, khả năng đáp ứng của các bệnh viện trực thuộc Bộ và các trường đại học y với nguyện vọng của các bác sĩ trẻ tình nguyện. Ban quản lý Dự án phối hợp với các bệnh viện trực thuộc Bộ và các cơ sở đào tạo để tổ chức tuyển chọn, tập huấn, hội thảo hội nghị, kiểm tra giám sát, tổ chức sơ kết, tổng kết Dự án. Giai đoạn sau năm 2016, trên cơ sở kết quả thực hiện thí điểm Dự án, Bộ Y tế tiến hành đánh giá, rút kinh nghiệm để điều chỉnh, bổ sung và hoàn thiện quy trình, phương pháp và cách thức tổ chức thực hiện làm cơ sở cho việc triển khai Dự án ở giai đoạn tiếp theo, tiến tới xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về trách nhiệm, nghĩa vụ xã hội của đội ngũ thầy thuốc trẻ trong công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân trình cấp có thẩm quyền ban hành về quy định sau năm 2016.
PV: Được biết, trước đây cũng đã có dự án đưa bác sĩ trẻ về công tác tại nông thôn, vậy Dự án lần này có sự khác biệt cơ bản nào so với các dự án trước?
BS.Phạm Văn Tác: Dự án này trên cơ sở đã tiếp thu và kế thừa những ưu điểm của các Dự án trước. Trên cơ sở nhu cầu của địa phương, nguyện vọng của bác sĩ trẻ tình nguyện, phù hợp với vị trí việc làm của bệnh viện trực thuộc Bộ, bác sĩ trẻ sẽ được tuyển dụng bằng hình thức xét tuyển và ký hợp đồng làm việc tại bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế trước khi cử đi đào tạo chuyên khoa miễn phí theo phương thức cầm tay chỉ việc, phù hợp các chuyên khoa mà địa phương có nhu cầu. Đặc biệt, đối tượng được tuyển chọn tham gia Dự án là những bác sĩ tốt nghiệp loại khá, giỏi và được đào tạo tốt, có khả năng xử trí độc lập các kỹ thuật y tế, đảm nhiệm được công việc tại tuyến huyện; Được bảo đảm tiền lương, các phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thu hút, các phụ cấp và quyền lợi khác của viên chức theo quy định như NĐ56, NĐ64, QĐ73, Quyết định số 14/2013 QĐ-TTg ngày 20/02/2013 về chế độ luân phiên có thời hạn đối với cán bộ y tế công tác tại các cơ sở khám chữa bệnh; Được hưởng các chế độ ưu đãi khác của địa phương nơi bác sĩ trẻ đến công tác; Được ưu tiên trong việc xem xét cử đi tham dự các kỳ tuyển sinh học BSCK cấp I, cấp II, cao học, nghiên cứu sinh hoặc được bồi dưỡng về quản lý theo hướng phát triển cao hơn; Được tôn vinh khi hoàn thành tốt nhiệm vụ hoặc có nhiều thành tích đóng góp cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện KT-XH khó khăn theo quy định. Và cơ bản nhất là đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của đồng bào các dân tộc địa bàn đó về công tác CSSK, nâng cao sức khỏe tại cộng đồng.
 Bác sĩ trẻ tình nguyện khám chữa bệnh cho bà con. Ảnh: CTV |
PV: Nhân dịp kỷ niệm 58 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam năm nay, ông có thể gửi gắm điều gì đối với các thầy thuốc trẻ cũng như cán bộ tổ chức trong toàn ngành y tế?
BS.Phạm Văn Tác: Về công tác tổ chức cán bộ của ngành y tế, trong năm 2012 đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tích cực đến việc triển khai toàn diện, hiệu quả các nhiệm vụ công tác của ngành y tế. Những năm tới sẽ tham mưu cho Chính phủ để tiếp tục củng cố tổ chức bộ máy của ngành, từ Trung ương đến cơ sở theo hướng kiện toàn phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị gắn với thực hiện chủ trương, chính sách, chiến lược lớn của Đảng và Nhà nước về công tác phát triển của ngành y tế, phù hợp với yêu cầu của xã hội ngày càng phát triển, để sánh bước hội nhập với sự phát triển nền y học trên toàn thế giới. Tôi mong rằng các bác sĩ trẻ phát huy tính xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ, nâng cao nhận thức về giá trị nghề nghiệp, tinh thần phục vụ của đội ngũ bác sĩ như lời dạy của Bác Hồ “Lương y như từ mẫu”. Từ kết quả triển khai Dự án này, hướng tới xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về trách nhiệm, nghĩa vụ xã hội của đội ngũ thầy thuốc trẻ trong công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân. Lễ Triển khai dự án được tổ chức trọng thể vào ngày 27/2/2013 tại Trường đại học Y Hà Nội là hoạt động trọng tâm, thiết thực, mang ý nghĩa chính trị to lớn. Dự án sẽ góp phần cung cấp nguồn nhân lực y tế là bác sĩ đầy đủ về số lượng, đáp ứng được chất lượng cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ y tế bảo đảm công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân ngay tại cơ sở. Điều này góp phần đưa dịch vụ y tế gần dân hơn, thuận tiện hơn, chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh tốt hơn và góp phần giảm quá tải ở các cơ sở y tế tuyến trên, tránh lãng phí cho cộng đồng và cho xã hội, đảm bảo CSSK nhân dân các vùng miền khác nhau công bằng, hiệu quả và phát triển hơn. Đây là một trong các hoạt động cụ thể thiết thực kính dâng lên mừng Đảng, mừng Xuân và báo công với Bác Hồ kính yêu nhân dịp kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam - ngày mà cách đây 58 năm, Bác đã gửi thư động viên và giao nhiệm vụ cho ngành y tế.
PV: Xin cảm ơn ông!
Anh Tuệ (thực hiện)