Thiếu sữa hay không có sữa sau đẻ do nhiều nguyên nhân khác nhau như tắc tia sữa hoặc do chính khí, huyết người mẹ quá hư suy hoặc do kinh can bị uất trệ mà không sản sinh được sữa hay sau sinh đẻ chịu ảnh hưởng các tác nhân làm ảnh hưởng tới quá trình tạo sữa... Đông y gọi là “khuyết nhũ”, “nhũ chấp bất túc”... Xin giới thiệu món cháo lợi sữa để bạn đọc có thể áp dụng.
Nguyên liệu: Bàn chân chó đen 1 - 2 cái; gạo nếp 100 - 150g; lá đinh lăng 20 - 30g
 |
Chế biến:
Chân chó làm sạch, để ráo nước ,đem thui vàng khía theo chiều dọc; lá đinh lăng, gạo nếp đem vo, rửa sạch. Cho lá đinh lăng vào nồi, đổ 500 - 600ml nước đun sôi nhỏ lửa trong 10 - 15 phút rồi lấy dịch chiết đinh lăng. Sau khi đun được nước đinh lăng, gạn lấy nước trong bỏ bã, cho gạo và chân chó vào đun nhỏ lửa tới khi chín nhừ, nêm gia vị đủ dùng. Ăn ấm trong ngày, ăn liên tục tới khi có sữa và thỉnh thoảng ăn nhắc lại. Bài thuốc có tác dụng thanh can, ích vị, khỏe tỳ, cường thận, bồi bổ khí huyết, thông mạch lợi sữa, tiêu viêm... Thích dụng với những bệnh nhân sau sinh khí huyết suy nhược, mất sữa, thiếu sữa, tắc tia sữa, viêm tuyến vú, ăn uống khó tiêu, máu hôi kéo dài...
Theo Đông y, thịt chó vị mặn, tính ôn có tác dụng bổ trung, ích khí, ôn thận trợ dương, bổ phế khí, cố thận khí, ích tinh tủy, mạnh tỳ, vị, tăng khí lực, tốt cho những người cơ thể suy nhược, thận dương hư, chính khí suy yếu, thông mạch, lợi sữa, tiêu viêm... Lá đinh lăng vị nhạt, hơi đắng, tính bình; có tác dụng bổ 5 tạng, giải độc, bổ huyết, tăng sữa, tiêu thực, tiêu sưng viêm. Đồng thời giúp cơ thể phụ nữ tăng sức đề kháng, kích thích tử cung co bóp, tống đẩy huyết hôi sau đẻ... Gạo nếp vị ngọt, tính ấm, có tác dụng bổ tỳ vị, chống hư tổn, thông mạch, lợi sữa.
Ba vị thuốc trên kết hợp với nhau có tác dụng tư bổ can thận, ích tỳ vị, bổ dưỡng huyết, kích thích tăng tiết sữa. Bởi theo y lý y học cổ truyền, đầu vú thuộc can còn bầu vú thuộc vị, nên bài thuốc này công năng chính là bổ vào can và vị, sẽ kích thích khai mở được dòng sữa.
Lương y Chu Văn Tiến