Tại Việt Nam, số ca ung thư vú nhiều thứ hai sau ung thư cổ tử cung. Ung thư vú là nỗi lo ngại của phụ nữ khắp nơi. Nếu phụ nữ tìm ra ung thư sớm thì điều trị cũng hiệu quả hơn và có nhiều hy vọng kéo dài cuộc sống.
Một trường hợp điển hình
Bà N.T.H., 57 tuổi nhà ở quận Tân Bình, TP.HCM, vừa về hưu được 2 năm, tưởng được tận hưởng niềm vui với con cháu sau nhiều năm vất vả làm việc, thì nghe tin chẳng lành: u vú nghi ngờ ung thư. Bà rất lo lắng, mất ăn mất ngủ vì điều này.
 |
Bà H. cho biết, 1 tháng nay, trong lúc bà tắm, kỳ cọ người thì rờ thấy được một khối u rất nhỏ, kích cỡ như một hạt đậu phộng, nó không gây đau gì cả, ăn ngủ thì bình thường. Bà chủ quan bỏ qua điều này, càng ngày nó càng to ra với kích thước 2,5 x 2,5cm lúc đó bà mới tâm sự với con gái, và được con gái khuyên nên đi khám ngay.
Đến bệnh viện khám, bà H. được cho làm các xét nghiệm như: chụp nhũ ảnh, siêu âm ngực và làm xét nghiệm FNA, đây là xét nghiệm chọc hút khối u bằng kim nhỏ nhằm tìm tế bào ung thư. Kết quả bà bị u vú và đang nghi ngờ ung thư. Để xác định u ác tính hay lành tính, bà H. phải chờ thêm một lần nữa là vào phòng mổ, để bác sĩ mổ cắt trọn khối u đi, khối u này sẽ được đem đi làm sinh thiết trọn khối, có kết quả sinh thiết sẽ biết là u ác tính hay lành tính. Nếu kết quả sinh thiết là ác tính thì bà H. sẽ tiếp tục mổ lần 2, ở lần này bà sẽ được bác sĩ đoạn nhũ tận gốc và nạo hạch. Cuối cùng, bà nhận được “tin dữ” là u ác tính. Vậy là bà lên bàn mổ lần hai.
Phát hiện dấu hiệu ung thư vú
Phụ nữ trên 30 tuổi, hễ sờ nắn trong vú thấy có một cục hoặc một chỗ dày lên ở trong vú hay ở trong nách. Phát hiện có sự thay đổi hình dáng của vú, chất dịch tiết ra ở núm vú hoặc núm vú thụt vào, thay đổi ở da vú, quầng vú, núm vú (đỏ, sưng, ngứa). Dù cái cục đó không gây đau hoặc hơi đau, thì cũng nên đi khám ngay. Cách phát hiện u cục rất đơn giản, đó là phương pháp tự khám vú hàng tháng bằng tay. Tự khám sau sạch kinh hoặc cùng ngày mỗi tháng (nếu đã mãn kinh), các chị có thể làm như sau:
Ở tư thế nằm: nằm ngửa, để một gối đệm dưới vai phải. Dùng 3 ngón tay giữa tay trái để khám vú phải bằng cách ấn nhẹ, vừa và mạnh xuống theo vòng tròn, tránh không nhấc các ngón tay khỏi da. Di chuyển theo hình vòng tròn từ trên xuống dưới. Cảm nhận sự thay đổi của vú, sờ vùng trên và dưới xương đòn và trong vùng nách của bạn. Tương tự dùng tay phải khám cho vú trái.
Khám trước gương: đặt 2 bàn tay ra sau đầu hoặc chống 2 tay bên hông. Kiểm tra xem có bất thường nào ở cả 2 bên vú: tiết dịch, sự co kéo, lõm da hoặc núm vú hay bất cứ sự thay đổi nào của bề mặt da. Bóp nhẹ núm vú xem có tiết dịch hay không.
Khám trong lúc tắm: giơ cánh tay phải, bàn tay phải ở phía sau gáy. Dùng các ngón tay khép lại của bàn tay trái sờ các phần của tuyến vú phải. Sờ nhẹ nhàng, kỹ lưỡng để phát hiện khối u hoặc những thay đổi dưới da. Tiếp tục thực hiện như vậy với vú bên trái.
BS. TRẦN MẠNH HÀ Chúng ta không thay đổi được các rủi ro do di truyền hoặc gia đình, tuổi tác nhưng ta có thể thay đổi được nếp sống để giảm nguy cơ ung thư như: - Ngưng thuốc lá, vận động cơ thể nhiều lần mỗi tuần, hạn chế uống rượu. Giới hạn thịt đỏ, giảm mỡ động vật dưới 30%, ăn nhiều rau, trái cây có chất xơ. Giảm cân nếu quá mập, nhất là sau thời kỳ mãn kinh. Nếu định có con, nên có con sớm và cho con bú sữa mẹ trong nhiều tháng. Tự khám nhũ hoa hàng tháng, chụp nhũ ảnh hàng năm nếu trên 40 tuổi. - Nếu có thân nhân gần bị ung thư vú thì nên khám tổng quát thường xuyên hơn.