Về điều trị: nám da bắt đầu điều trị từ gốc với 2 tác động, vết nám nằm trên bề mặt da nhưng thực chất gốc nám nằm sâu ở lớp tế bào đáy của da, nên các phương pháp trị nám da thông thường không hiệu quả do chỉ tác động vào vết nám trên bề mặt da mà không khống chế được gốc nám sản sinh nám mới.
Điều trị nám được xem là hiệu quả khi vết nám mờ hẳn đi và không tái phát. Để đạt được kết quả này, cần áp dụng đúng phương pháp trị nám da từ gốc, với 2 tác động, vừa đào thải vết nám trên bề mặt da, vừa khống chế gốc nám dưới đáy da. Do đó, không chỉ giúp xóa bỏ vết nám đang có mà còn ngăn chặn phát sinh nám mới, giúp trị nám tận gốc, với chế phẩm thường dùng hiện nay hydroquinone.
Thuốc có tác dụng tốt giảm sắc tố, thuốc thường được sử dụng ở nồng độ 2 - 5%, nồng độ thuốc cao hơn sẽ có hiệu quả hơn nhưng cũng dễ gây kích ứng da, tác dụng phụ của thuốc có thể gây viêm da kích ứng, viêm da tiếp xúc, tăng sắc tố sau viêm. Cách dùng, với liều khởi đầu nồng độ thấp 2%, sau đó tăng dần đến khi có phản ứng kích ứng nhẹ, thoa mỏng 1 lần lúc tối trước ngủ trong 2 - 7 ngày, sau đó khi da đã thích ứng thì có thể tăng lên 2 lần mỗi ngày, dùng kéo dài sau 3 - 6 tháng, hiệu quả khoảng 80% trường hợp cải thiện tốt sau 12 tuần điều trị, vùng da tăng hắc tố sẽ nhạt màu nhanh và hoàn toàn hơn những vùng da xung quanh.
Ngoài ra, có thể dùng laser CO2, laser YAG hay laser Q-switched alexandrite; trong đó laser Q-switched alexandrite là laser chuyên biệt cho hắc tố. Để tăng hiệu quả điều trị, thường được phối hợp giữa các loại laser với nhau, trong đó laser CO2 cần được thực hiện trước trước để phá hủy các vết nám, tiếp theo dùng Q-switched alexandrite để loại bỏ có chọn lọc hắc tố trong lớp bì.
Về phòng bệnh: cần tránh nắng tuyệt đối trước, trong và sau quá trình điều trị nám, khi ra nắng, cần sử dụng nón rộng vành, khăn che mặt, hoặc thoa kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF từ 30 trở lên. Kem chống nắng cần được thoa trước khi ra nắng 30 phút, lưu ý không thoa kem chống nắng lên vùng da trước đó đã được thoa kem dưỡng da; nếu có thể, nên tránh ra đường vào lúc nắng gắt, từ 10 - 15g. Tránh sử dụng những loại mỹ phẩm làm trắng da kém chất lượng, các loại mỹ phẩm này có tác dụng lột tẩy, khiến da bị bào mòn, trở nên mỏng manh, chịu tác hại của ánh nắng, bụi bẩn nhiều hơn và dễ bị nám hơn.
Điều trị nám đúng cách đòi hỏi thực hiện kiên trì trong thời gian từ 1 - 2 tháng nhằm có thể tác động đến tận gốc nám, hạn chế quá trình sản sinh nám mới. Cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, duy trì thường xuyên thức ăn có chứa nhiều glutathone như: cà chua, để ngăn ngừa được sự nhiễm sắc tố và sự hình thành vết nám, ăn các thức ăn có chứa nhiều selen như: măng, nấm, hành tây, tỏi, trứng, cá, tôm, sò biển, gan... để selen giúp cơ thể chuyển hóa thành các glutathione trong cơ thể, có tác dụng phòng ngừa nám da.
Điều trị nám da bằng laser YAG
Cần bổ sung vitamin C trong trái cây tươi như: táo, cam, bưởi, quít, lê, cà chua, chanh, thực phẩm này có thể hạn chế sự hình thành sắc tố, ngăn ngừa hắc sắc tố bị nhiễm mạn tính trong da. Bổ sung vitamin E, vì vitamin E cũng có tác dụng hạn chế sự hình thành nám da. Vitamin E có nhiều lúa mì, dầu vừng, dầu lạc, trong các loại đậu và rau xanh; cần hạn chế tối đa các thức ăn gây kích thích như: ớt, hạt tiêu, rượu, bia thuốc lá…
BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG
