Tuy nhiên, nhiều trường hợp không thể thực hiện được do mắc bệnh máu, dị ứng các thuốc gây mê, các bệnh lý mạn tính khác như suy gan, suy thận... thì cần sử dụng thuốc hỗ trợ khả năng đề kháng của niêm mạc họng. Vậy đó là những loại thuốc nào và cần lưu ý gì khi sử dụng?
Vì sao viêm amidan hay tái phát?
Viêm amidan là bệnh lý đường hô hấp trên gặp ở mọi lứa tuổi và là bệnh dễ tái phát nhiều lần khi gặp những yếu tố thuận lợi. Các nguyên nhân chủ quan như người bệnh không thường xuyên vệ sinh miệng họng sạch sẽ hàng ngày, mắc bệnh viêm họng, viêm nướu hoặc các bệnh về răng miệng, thường xuyên bị khô họng, cảm cúm, suy giảm hệ miễn dịch hay do không tuân thủ điều trị viêm amidan khiến bệnh kéo dài, tái đi tái lại... Các nguyên nhân khách quan phải kể đến là người bệnh thường xuyên hít phải khói, bụi hay làm việc trong môi trường bị ô nhiễm, thời tiết chuyển lạnh đột ngột, độ ẩm lớn, khiến cổ họng và cơ thể bị nhiễm lạnh, khiến các ổ viêm tái phát. Để điều trị, người bệnh có thể được chỉ định cắt amidan nếu có 6 đợt tái phát trong 1 hoặc 2 năm liên tiếp, bị viêm amidan mạn tính kéo dài đã được điều trị nội khoa tích cực trong vòng 4 - 6 tuần nhưng vẫn đau họng, viêm hạch cổ, hơi thở hôi. Tuy nhiên, trường hợp bị các bệnh máu, dị ứng các thuốc gây mê, các bệnh lý mạn tính khác như suy gan, suy thận... thì không được phẫu thuật mà phải sử dụng thuốc theo phác đồ hỗ trợ khả năng đề kháng của niêm mạc họng.
Thuốc súc họng chỉ nên dùng 5-7 ngày.
Các loại thuốc tăng khả năng đề kháng tại họng
Thuốc tăng cường hệ miễn dịch cho vùng họng
Các thuốc súc họng: Đây là thuốc làm thay đổi pH của niêm mạc họng có dạng kiềm tính để chuyển môi trường đang có xu hướng acid hóa - môi trường mà vi khuẩn phát triển gây bệnh để làm cho pH họng luôn luôn ở môi trường kiềm nhẹ làm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, đồng thời chống viêm và sát khuẩn, giảm ngứa. Các thuốc này thường có thành phần hexetidine, choline salicylate, chlorobutanol hemihydrate, chlorhexidine...
Các thuốc ngậm họng: Thuốc ngậm chứa kháng sinh, kháng viêm và sát khuẩn: như thuốc chứa neomycine, bacitracine... với các biệt dược khác nhau. Thuốc thường được dùng trong 5-7 ngày nhưng sau thời gian này mà người bệnh vẫn không thấy đỡ thì cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa tai mũi họng để được thăm khám cụ thể.
Thuốc xịt họng: Thường chứa kháng sinh, kháng viêm, giảm đau tại niêm mạc họng với các hoạt chất như biclotymol, fusafungine... Thuốc được sử dụng trong các bệnh lý về họng nhưng thời gian điều trị cũng không quá 10 ngày.
Nước ấm: Thường xuyên nhấp từng ngụm nước ấm là biện pháp dễ thực hiện để tránh khô miệng và làm cho lớp biểu mô bao phủ trên bề mặt amidan luôn ẩm, tránh bám đọng thức ăn trong các khe kẽ amidan từ đó giảm tần xuất viêm amidan đáng kể.
Thuốc tăng cường miễn dịch cho hệ thống niêm mạc họng
Một số nguyên tố vi lượng: Các nguyên tố vi lượng như kẽm, vitamin A, B6, E, selen tham gia vào nhiều quá trình sinh học của cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh từ đó tăng đáp ứng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh.
Dược thảo có tác dụng tăng cường miễn dịch: Các loại thực phẩm như tỏi, hành, kinh giới rất giàu chất flavonoid và giúp ngăn ngừa sự phát triển của các siêu vi trong cơ thể và sự tạo các gốc tự do. Ngoài ra, kinh giới cũng đã được nhân dân ta sử dụng từ bao đời nay làm thuốc giải cảm, giảm sốt, chống dị ứng.
Thymomodulin: Đây là một chế phẩm có bản chất là các protein có hoạt tính sinh học cao được chiết xuất và tinh chế từ hormon tuyến ức của con bê non bằng kỹ thuật sinh học hiện đại. Thymomodulin được chứng minh là làm tăng rõ rệt số lượng bạch cầu, đặc biệt là tăng cao đáng kể số lượng Lympho T - tế bào miễn dịch quan trọng nhất của cơ thể, tăng cường sức đề kháng tại niêm mạc ở những người viêm tái diễn, từ đó giảm số lần viêm amidan.
Những lưu ý khi sử dụng
Đối với thuốc súc họng: Không dùng dài ngày do có thể làm mất cân bằng hệ vi khuẩn bình thường ở khoang miệng với nguy cơ gây khuếch tán vi khuẩn hoặc vi nấm. Không dùng đồng thời hoặc tiếp theo các thuốc sát trùng khác do có thể gây đối kháng hoặc mất tác dụng của thuốc. Thuốc súc họng không được uống, khi dùng nên pha loãng với nước ấm và súc miệng nhiều lần trong ngày. Trường hợp có triệu chứng dai dẳng sau 5 ngày và/hoặc kèm theo sốt thì cần xem xét lại việc điều trị.
Đối với thuốc ngậm: Thuốc sát khuẩn họng dạng ngậm cần phải được ngậm trong họng cho đến khi thuốc tan hoàn toàn. Nếu nhai hoặc nuốt, thuốc sẽ đi thẳng xuống dạ dày. Khi đó, thuốc rất dễ bị dịch vị dạ dày phân hủy, tác dụng tại chỗ của thuốc (lên niêm mạc họng) vì thế bị giảm đáng kể. Theo thống kê, chưa thấy có các tác dụng phụ từ việc sử dụng thuốc sát khuẩn, chống viêm dạng ngậm. Tuy nhiên, bất cứ thuốc nào cũng có thể gây dị ứng. Chính vì vậy, chỉ nên sử dụng thuốc khi có ý kiến của bác sĩ và ngừng ngay việc sử dụng thuốc khi gặp các triệu chứng dị ứng.
Đối với thuốc xịt: Cần chú ý thực hiện đúng các thao tác xịt thuốc tại họng để thuốc đạt liều tiêu chuẩn và phát huy tác dụng chữa bệnh.
Đối với các thuốc tăng cường miễn dịch cho hệ thống niêm mạc họng: Cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ và chú ý đến các dấu hiệu dị ứng như mày đay, đỏ da toàn thân, khó thở, sốt, sưng hạch...