Trong vòng 150 năm qua, lĩnh vực y học đã tạo nên nhiều kỳ tích đáng kinh ngạc. Một trong số những thành tựu y khoa này là kháng sinh, vaccin và cấy ghép nội tạng. Dưới đây là một số thành tựu y tế đáng kinh ngạc trong ngành khoa học y học thế giới, khiến cho người trong cuộc cứ ngỡ rằng đó là những phép lạ mang đến cho chính họ.
Điều trị ung thư dựa trên gen
Khi TS. Lukas Wartman, một nhà nghiên cứu về ung thư đã bị mắc bệnh bạch cầu Lymphoblastic cấp tính, các đồng nghiệp đã làm tất cả mọi thứ để cứu mạng ông. Họ sử dụng nhiều loại phân tích chưa từng áp dụng trước đây, khởi động một siêu máy tính để cố gắng xác định gen đã gây nên căn bệnh ung thư ở Wartman. Họ tìm ra một loại thuốc mới – từng sử dụng để điều trị ung thư thận trước đây, có thể làm tiêu giảm gen gây bệnh. TS. Lukas Wartman là người đầu tiên trên thế giới đã dùng loại thuốc này để điều trị bệnh bạch cầu. Quy trình mới này là một sự sắp xếp ADN và RNA từ các khối u để tìm ra một đột biến gây ung thư, mang đến một sự điều trị hiệu quả và tập trung hơn.
Liệu pháp kháng virut hoạt tính cao (HAART)
Vào năm 1996, tại một hội nghị y tế ở Vancouver, Canada, tiềm năng của một phương pháp điều trị được gọi là liệu pháp kháng virut hoạt tính cao (HAART) đã được trao cho cơ sở y tế. Hiệu quả của HAART đã chuyển căn bệnh HIV/AIDS từ bản án tử hình thành một tình trạng có thể kiểm soát. Tỷ lệ tử vong, nhập viện và tiến triển từ HIV sang AIDS đã nhanh chóng sụt giảm xuống 80% khi bắt đầu ứng dụng điều trị lâm sàng. Một số lớn người nhiễm HIV, đặc biệt ở thế giới phát triển, hiện tại có thể sống thọ bình thường nhờ được điều trị bằng HAART.
Cải tử hoàn sinh
Nhờ tiến bộ y học hiện đại, ngày nay, định nghĩa cái chết là trong vài giờ và rồi sau đó có thể sống lại trong nhiều thập kỷ. TS. Sam Parnia là người đi đầu trong xu hướng này; ông tin rằng ai cũng có thể được cải tử hoàn sinh nếu áp dụng kỹ thuật hồi sức đúng cách. Thậm chí ngừng tim cũng có thể được cứu sống. Với các kỹ thuật như làm mát thân nhiệt cơ thể, có máy tính thực hiện hô hấp nhân tạo (CPR) và đưa ôxy nhân tạo vào máu, nó có thể giữ cho cơ thể và tâm trí của bệnh nhân sẵn sàng hồi sức ngay sau khi vấn đề của họ được xử lý.
Người phụ nữ với cánh tay máy
Bà Jane Scheuermann, 52 tuổi, bị liệt từ cổ trở xuống, năm 2012, bà đã tham gia một cuộc điều trị mang tính cách mạng. Các bác sĩ đã cấy 2 lưới điện cực vào não của bà. Một sợi dây từ 2 điện cực sau đó sẽ kết nối với một máy vi tính, mà nó có thể được sử dụng để điều khiển một cánh tay máy. Chỉ trong vòng vài tuần, bà Jane Scheuermann đã có thể tập để dịch chuyển các chất lỏng bằng cánh tay máy. Bà có thể nhấc chúng lên, di chuyển đến vị trí khác và đặt xuống. Thậm chí, bà có thể tự ăn uống, vượt xa mong đợi của các bác sĩ điều trị.
 Cánh tay robot đã giúp người phụ nữ này tự phục vụ bản thân. |
Khôi phục thị lực cho người mù
Nhờ công nghệ cấy ghép bằng máy, đôi khi người mù hoàn toàn có thể phân biệt rõ màu sắc, mô tả khuôn mặt, thực phẩm và các đồ vật. Thiết bị này hoạt động như một máy ảnh kỹ thuật số, tạo ra một hình ảnh sau đó gửi các tín hiệu thông qua các tế bào thần kinh đến não. Các bác sĩ cũng có thể phục hồi thị lực cho một người đàn ông đã bị mù 43 năm; họ đã làm điều này bằng sự giúp đỡ của các tế bào gốc, một trong những lĩnh vực y học đầy hứa hẹn.
Robot làm bác sĩ phẫu thuật
Các nhà khoa học đã chế tạo thành công một người máy có khả năng bò vào trong cơ thể như một con rắn nhằm phẫu thuật y khoa. Lợi thế đã tăng gấp đôi: thứ nhất, nó nhỏ hơn bàn tay con người và tay của bác sĩ phẫu thuật, do đó có thể luồn đến những khu vực mà tay người khó chạm đến. Thứ hai, nó có thể hoạt động chính xác hơn; sở hữu các mô hình tiên tiến nhất bao gồm nhiều cảm biến siêu nhỏ. Hiện người máy được nối kết với một nguồn điện để hoạt động, song các nhà phát minh dự kiến rằng nó có thể làm việc hoàn toàn độc lập bên trong cơ thể bệnh nhân trong tương lai.
Phân tích gen tự động
Các nhà khoa học đã phát triển một thiết bị nhỏ có khả năng phân tích và phân biệt ADN trong một khoảng thời gian ngắn. Thiết bị có chiều rộng và chiều dài bằng một que diêm, có thể được cấy vào máy vi tính để tự động chuyển tải dữ liệu. Chúng hứa hẹn cung cấp các phân tích bệnh di truyền một cách nhanh chóng, thật sự đã tạo ra một bước đột phá y tế. Các con chip này tìm thấy sự khác biệt giữa các khối u nhất định mà trước đó các nhà khoa học nghĩ rằng nó là một loại bệnh, song trên thực tế lại là một dạng ung thư khác.
(Theo LIST, 4/2013)
Nguyễn Thanh Hải