Nguồn gốc của nó là trái ca cao chứa đầy hạt nâu sẫm, từ các hạt này qua tạo ra những ly ca cao thơm và những thanh kẹo sôcôla bơ sữa ngọt ngào, quyến rũ. Chứa hơn 300 hợp chất giúp bổ sung dinh dưỡng nên ca cao được coi là “siêu thực phẩm”, là một phương thuốc chữa bệnh và tăng cường sức khoẻ.
“Thức ăn của các vị thần”
Việc trồng ca cao (Theobroma cacao) bắt nguồn từ miền đông Mexico từ hơn 3.000 năm trước. Hạt ca cao và thức uống từ ca cao có ý nghĩa thiêng liêng, được coi là “thức ăn của các vị thần”. Người Tây Ban Nha đã đem ca cao và sôcôla vào châu Âu vào đầu những năm 1500. Không lâu, sôcôla đã trở thành “cơn sốt” ở châu Âu, tuy nhiên chỉ có người giàu có thể mới mua được và cất giữ cẩn thận trong kho báu. Nhiều nhà khoa học cũng bắt đầu nghiên cứu về ca cao và chứng minh nó có lợi cho sức khỏe. Từ cuối thế kỷ XVI, ca cao được ghi chép lại vào các sách thảo dược và sách y học của châu Âu.
Cuối thế kỷ XX, Milton Snavely Hershey (1857 - 1945) - người sáng lập ra Công ty sôcôla Hershey (nơi sản xuất sôcôla lớn nhất Bắc Mỹ) đã giúp làm cho sôcôla trở thành một món ăn cho quần chúng khi thanh sôcôla của Hershey chỉ có giá vài xu.
Ngày nay, các vùng trồng và sản xuất ca cao chủ yếu tập trung ở Tây Phi, Malaysia, Brazil… Trong sản xuất sôcôla, người ta dùng bơ được tách ra từ hạt ca cao cùng với bột khô giàu protein và giàu alkaloid (được gọi là ca cao), làm ngọt vị đắng ban đầu bằng đường, sữa, vani.
Nên lựa chọn sôcôla đen, có ít nhất 70% cacao để mang lại lợi ích cho sức khỏe.
Văn hóa nhân loại gắn với sôcôla
Sôcôla phổ biến trên thế giới, nó được gắn liền với nhiều ngày lễ. Người Nhật có 2 ngày dành riêng cho sôcôla: Ngày Valentine 14 tháng 2, nữ giới tặng sôcôla cho nam giới để bày tỏ tình cảm và ngàyValentine trắng 14 tháng 3, nam giới sẽ đáp trả tình cảm bằng cách tặng sôcôla lại cho bạn nữ. Hanukkah (lễ hội Ánh sáng của người Do Thái) được biết đến với sự trao tặng cho nhau sôcôla hoặc đồng xu bọc bằng giấy bạc. Lễ Phục sinh của người Kitô giáo được chào mừng bằng thỏ và trứng làm từ sôcôla. Trong Diwalivà Diya (lễ hội của Hindu) và lễ cưới ở Ấn Độ thường có sôcôla hình cầu được tạo hình giống như đèn dầu. Ngày lễ tưởng nhớ tổ tiên, người Mexico thường có các món ăn và đồ uống từ sôcôla, kể cả món mặn (dùng sôcôla làm nước sốt).
Chứa hơn 300 hợp chất bổ sung dinh dưỡng và chữa bệnh
Cacao được coi là “siêu thực phẩm”, chứa hơn 300 hợp chất giúp bổ sung dinh dưỡng và có hoạt tính sinh học. Ca cao được coi là một phương thuốc chữa bệnh thiếu máu, chống viêm, lao phổi, mệt mỏi, bệnh gout, các vấn đề về thận và tăng cường sức khoẻ. Bơ ca cao làm chất nền cho nhiều loại thuốc mỡ bôi và dùng tráng với sôcôla để kích thích ngon miệng. Sôcôla đen nguyên chất giúp hạ huyết áp và giảm cholesterol trong máu, đồng thời làm giảm nguy cơ đau thắt ngực nhờ làm chậm quá trình đông máu trong mạch vành. Nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng, ăn sôcôla nguyên chất làm tăng cơ hội sống sót của một người sau cơn đau thắt ngực do nhồi máu cơ tim.
Các hợp chất flavonoid được tìm thấy trong ca cao tương tự như trong trà xanh, rượu vang đỏ, nhiều trái cây và rau cải. Trong đó, polyphenols trong ca cao là chất chống ôxy hoá và chống viêm mạnh, các hợp chất này cũng tạo nên màu nâu đậm của ca cao. Tác dụng sinh học những polyphenol bao gồm giảm cholesterol LDL - cho, tăng HDL - cho, do đó ngăn ngừa được mảng xơ vữa bám vào thành mạch; ức chế ngưng tập tiểu cầu nhẹ tương tự như aspirin. Bơ ca cao là chất béo có lợi, chứa axit oleic, axit stearic, palmiticvà axit béo không bão hòa đơn như trong dầu oliu. Bơ ca cao cũng là chất béo giúp giảm cholesterol và tốt cho tim mạch.
Sử dụng ca cao - sôcôla thế nào để tốt cho sức khỏe?
Ngày nay, sôcôla được dùng trong công nghiệp sản xuất bánh kẹo, đồ uống thường chứa quá nhiều bơ sữa, đường, chất phụ gia khác, nên tỉ lệ ca cao không nhiều, ăn những loại thực phẩm này còn có khả năng tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường và mỡ máu. Vì vậy, lựa chọn bột ca cao hoặc sôcôla đen nên có ít nhất 70% ca cao để mang lại lợi ích cho sức khỏe.
Tuy nhiên, trong ca cao có một lượng caffein nhỏ có thể gây kích thích, khó ngủ nếu ăn vào buổi tối. Một cốc ca cao nóng hoặc 60 - 100g sôcôla đen vào mỗi sáng sẽ giúp chúng ta được minh mẫn, tỉnh táo và ngăn ngừa được các bệnh về tim mạch.
Cách làm món tráng miệng lành mạnh từ sôcôla: Lấy 100g sôcôla đen cắt nhỏ vào bát sứ đun cách thủy cho đến khi tan chảy. Sau đó, bỏ sôcôla ra ngoài cho thêm một muỗng cà phê quế vào bát. Cho thêm vào đó một vài trái dâu tây. Rồi cho vào tủ lạnh đến khi sôcôla cứng lại và thưởng thức món tráng miệng lành mạnh tốt cho trái tim!