Trong các biện pháp phòng tránh thai đang áp dụng, có thể dùng loại thuốc diệt tinh trùng, đó là chất nonoscinol, có tên khoa học: polyethylen glycol mons (f-nonylphenyl ether) viết tắt N9, có khá nhiều tên biệt dược: conceptrol, duragel, ortheo-delphen, patentex... Đây là một chế phẩm hóa học đặt vào âm đạo có tác dụng hủy diệt hay làm cho tinh trùng bất động.
Các dạng bào chế
Viên trứng 75mg đặt vào âm đạo; Dạng kem 5%, đựng trong ống mềm hoặc gói loại dùng một lần; Dạng bọt: đóng trong ống xịt. Dùng độc lập hoặc dùng kèm với bao cao su hoặc màng ngăn âm đạo; Dạng phim: miếng giấy mỏng có tẩm N9 và chuyển thành gel dính khi đưa vào âm đạo.
N9 là chất đã được dùng gần 50 năm nay. Thuốc phải dùng trước mỗi lần quan hệ tình dục, ít nhất từ 15 phút đến 1 giờ, đủ để tan trong âm đạo trước lúc giao hợp, nếu dùng sau khi đã xuất tinh là chậm trễ vì tinh trùng, mỗi lần phóng hàng trăm triệu con (300-500 triệu) với áp lực phóng lên sát ngay cổ tử cung nên không tránh khỏi một số đã vọt qua cổ tử cung, thoát ra ngoài khả năng của thuốc, nên tiếp tục di chuyển lên vòi trứng để thụ tinh cho noãn, dẫn đến thuốc bị vô hiệu.
Mỗi liều thuốc vừa đủ diệt tinh trùng trong một lần xuất tinh nên phải dùng lại thuốc trong mỗi lần quan hệ tiếp theo (thời gian tác dụng tối đa: 2 giờ).
Đối với loại viên trứng cần đặt vào đáy âm đạo sát với cổ tử cung. Dạng bọt bơm trực tiếp vào âm đạo, tạo nên màng diệt tinh trùng. Dạng kem và gel đưa vào âm đạo bằng dụng cụ hoặc bơm vào mặt sau màng ngăn âm đạo hay mũ cổ tử cung, ngăn cản và diệt tinh trùng.
Hai dạng này không gây xót cho niêm mạc âm đạo và còn tạo sự bôi trơn thuận lợi cho những phụ nữ đã có tuổi (giảm dịch tiết) nhưng hiệu quả kém hơn dạng bọt.
Dạng phim được đưa vào ngay cổ tử cung. Nhìn chung dùng đơn độc thuốc diệt tinh trùng hiệu quả không cao bằng dùng phối hợp với bao cao su.
Ngoài ra còn có dạng bọt bể, đó là miếng polyurethan tròn có đường kính khoảng 5cm và có một túi ở giữa trùm lên cổ tử cung, bên trong túi có chứa N9. Loại này có thể để lâu trong âm đạo đến 24 giờ mà không cần bổ sung chất diệt tinh trùng.
Ưu điểm
Thích hợp với tất cả phụ nữ ở mọi lứa tuổi. Các dị ứng ít khi xảy ra và nếu có ngừng thuốc là hết. Thuốc không gây ảnh hưởng đến thai nhi nếu lỡ mang thai. Không làm tổn hại đến chức năng hoạt động của các cơ quan sinh dục. Thuốc gây nhờn các thành âm đạo nên làm tăng khoái cảm.Không đòi hỏi tư vấn bác sĩ, chỉ cần khéo léo đặt vào bên trong âm đạo trước khi giao hợp.
Nhược điểm
Hiệu quả tránh thai chưa thật cao: chỉ số Pearl: 5-20 (cứ 100 phụ nữ áp dụng trong thời gian một năm có từ 5-20 trường hợp vỡ kế hoạch) trong khi vòng tránh thai, chỉ số này là 1-3; Tỷ lệ thất bại chủ yếu (60%) do sử dụng sai, còn thất bại do thuốc chỉ khoảng 2%, thời gian tác dụng của thuốc ngắn; Dễ xuất hiện cảm giác ngứa ngáy tại chỗ, nóng hoặc buốt (10% trường hợp dùng bị phản ứng phụ này); Phải nằm ở tư thế bắt buộc trong khi quan hệ hay trước đó một lúc, sau khi quan hệ chảy ra ngoài; Không được tắm xà phòng trước và sau khi dùng thuốc một thời gian; Giá thuốc không rẻ và không tiện mua (nhiều nhà thuốc không kinh doanh loại này).
Một số chỉ định khác
Benzalkonium clorid: Đây là dẫn chất ammonium bậc 4 gồm các alkylbenzyldimethyl clorid. Có khá nhiều tên biệt dược: arnil, benasept, germicin, zephirol... Tác dụng chủ yếu sát khuẩn với nhiều chủng vi khuẩn gram( ) và gram(-). Ngoài ra còn có tác dụng ức chế hoặc diệt tinh trùng tùy theo nồng độ. Viên nén đặt âm đạo (25mg) hoặc viên trứng (18,9g), đặt một viên vào âm đạo 2-3 phút trước khi giao hợp. Dùng đơn thuần hoặc phối hợp với màng ngăn tử cung.
Hợp chất samma: Qua thử nghiệm, loại gel âm đạo này cho thấy an toàn và hiệu quả trong việc tránh thai (thử nghiệm ở động vật thấy giảm tỷ lệ có thai hơn 90%), đồng thời có thể ngăn chặn HIV và hai chủng virut simplese herpes (HSV-1, HSV-2) vì ức chế hoạt tính của chúng cũng như của cả lậu cầu, riêng với Chlamydia tác dụng có yếu hơn. Ưu điểm: tuy samma tác động đến tinh trùng và các khuẩn gây bệnh lây truyền qua đường tình dục nhưng nó không gây hại cho các vi khuẩn có lợi ở âm đạo và không làm tổn thương các tế bào bình thường. Nó cũng không gây kích thích âm đạo hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên của âm đạo.
Lời khuyên
Không dùng thuốc này cho phụ nữ đang nuôi con bú. Trước khi đặt thuốc một lúc và 8 tiếng sau khi quan hệ không nên rửa âm đạo hoặc tắm bằng xà phòng thông dụng vì chúng có thể phá hủy hoạt chất chính của thuốc. Khi dùng thuốc này không nên dùng kèm với bất kỳ loại thuốc nào khác vì có thể có tương tác làm giảm tác dụng của thuốc. Không nên áp dụng cách này vào mùa hè. Nên phối hợp với các phương pháp khác như màng ngăn tử cung hoặc bao cao su để đạt hiệu quả cao hơn trong việc phòng tránh thai. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan kiểm soát bệnh của Mỹ (CDC) đã có nhận xét vì N9 hoạt động như một chất tẩy rửa, có thể làm tổn thương hay kích thích lớp biểu mô của âm đạo hay trực tràng (hàng rào đầu tiên phòng chống nhiễm khuẩn) nên N9 có thể làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV khi dùng bôi lên bao cao su. Do đó các bao cao su có chứa N9, trên nhãn có ghi rõ.
DS. Trần Kim Nga