Đối với trường hợp do hàn thấp, khí trệ huyết ứ
Biểu hiện: Đau bụng vùng hạ vị, đau tức, chướng, đau trước và trong kỳ kinh, lượng kinh ít, có thể có máu bầm đen. Có thể dùng bài thuốc sau:
Bài 1: Ðỗ đen 30g, hồng hoa 6g, đường đỏ vừa đủ. Cách chế biến: Ðỗ đen vo sạch rang thơm, cho vào nồi cùng hồng hoa, đổ khoảng 500ml nước, ninh đỗ chín nhừ, lọc lấy nước cho thêm đường đỏ, uống ngày 2 lần, mỗi lần 20ml, uống trong 3 ngày trước kỳ kinh.
Bài 2: Gạo tẻ 100g, lá ngải cứu tươi 50g, đường đỏ vừa đủ. Cách chế biến: Gạo vo sạch, rửa sạch ngải cứu, thái vụn, cho vào nồi đổ nước xâm xấp, đun khoảng 30 phút, lấy nước thuốc cho vào ninh cháo, khi chín thêm đường đỏ. Ăn nóng, ngày ăn vài lần. Ăn trước kỳ kinh 3 - 5 ngày.
Bài 3: Đại táo 30g, can khương 30g, xuyên tiêu10g. Cách chế biến: Tất cả ngâm nước cho nở, đại táo cắt bỏ hạt, can khương thái lát, cho 500ml nước vào đun sôi, rồi cho xuyên tiêu vào, đun tiếp trong 10 phút, bắc ra chắt lấy nước uống nóng, chia 2 lần/ngày. Ăn trước kỳ kinh 3 - 5 ngày.
Bài 4: Gừng tươi 15g, lá ngải cứu chọn lá bánh tẻ 9g, trứng gà 2 quả. Cách chế biến: Ngải cứu rửa sạch thái nhỏ, gừng tươi rửa sạch đập giập, cho vào 300ml nước, cho trứng gà vào luộc, tới khi trứng chín, bóc vỏ trứng, lại cho vào đun tiếp với dịch thuốc trên trong 5 phút. Bắc ra uống nước thuốc, ăn trứng gà. Mỗi ngày ăn 1 lần, ăn trước kỳ kinh 3 ngày.
Bài 5: Ích mẫu 12g, ngưu tất 12g, hương phụ 8g, sa nhân 6g, thanh bì 6g, ô dược 8g. Cách chế biến: Tất cả rửa sạch cho vào ấm đổ 500ml nước, chia 3 lần uống trong ngày. Uống liên tục trước ngày hành kinh khoảng 3 ngày.
Đối với trường hợp do khí huyết hư nhược
Biểu hiện đau bụng âm ỉ vùng hạ vị, thường đau sau khi hành kinh, xoa bóp đỡ đau, người mệt mỏi, sắc mặt nhợt, lượng kinh ra ít, màu sắc kinh nhợt.
Bài 1: Thịt dê 500g, đương quy 90g, gừng tươi 150g. Cách chế biến: Thịt dê làm sạch, lọc bỏ màng mỡ, dùng nước nóng rửa sạch hết huyết đọng, thái miếng dài. Đương quy, gừng tươi rửa sạch, thái lát nhỏ. Cho vào nồi cùng đương quy, sinh khương, cho nước đun sôi, vớt bỏ váng bẩn, vặn nhỏ lửa hầm trong 1 giờ tới khi thịt dê chín nhừ là được. Bắc ra ăn thịt, uống nước hầm. Ăn liên tục trong 3 ngày trước khi hành kinh.
Bài 2: Hoài sơn, kê huyết đằng, ngưu tất mỗi vị 16g; đẳng sâm, hà thủ ô, long nhãn, kỳ tử, ý dĩ , bạch biển đậu mỗi vị 12g, bạch truật 10g. Cách chế biến: Tất cả rửa sạch cho vào ấm đổ 700ml nước, sắc còn 200ml nước, chia 3 lần uống trong ngày, uống lúc còn ấm. Uống trước ngày hành kinh khoảng 3 ngày.
Lưu ý: Trước và trong kỳ kinh cần tránh ăn các đồ sống lạnh.
Bác sĩ Trần Thị Hải