Bạch Long Vĩ - Mong những chuyến tàu

Đảo Bạch Long Vĩ, đảo tiền tiêu vùng Đông Bắc, cách Hải Phòng 70 hải lý. Gặp hôm biển lặng, gió êm, ra đến Bạch Long Vĩ phải mất 5 giờ đồng hồ. Những ngày gió mùa Đông Bắc liên tục tăng cường vừa qua, không có tàu nào ra đảo. Nhân dân và cán bộ công tác trên đảo lo đứng lo ngồi… Khó khăn, thách thức cả khách quan và chủ quan tác động đến công tác y tế ở nơi đây không nhỏ.

Cái khó đang… bó cái tay

Anh Cao Đức Chiêm, 39 tuổi, ngư dân huyện Sầm Sơn (Thanh Hoá) nhập viện trong tình trạng “người song song với mặt đất”. Anh bị dây quấn gãy chân trong khi cố gắng kéo dây, neo tàu vào bờ tại khu neo đậu tàu thuyền, âu cảng Bạch Long Vĩ. Các bác sĩ của Bệnh viện đa khoa huyện Bạch Long Vĩ chẩn đoán anh bị gãy xương cẳng chân nên nẹp bột cho người bệnh. Khi được hỏi, với ca chấn thương này, Trung tâm có thể điều trị đến đâu? Bác sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc bệnh viện cho biết: “Chúng tôi chỉ có thể sơ cứu ban đầu cho người bệnh. Đây là ca chấn thương nặng buộc phải đưa vào đất liền chiếu chụp và điều trị, nếu không kịp thời sẽ bị gãy chân và dị tật vĩnh viễn”. Trong số hành khách trên chuyến tàu rời Bạch Long Vĩ hôm sau có anh Chiêm và những ngư dân giúp đưa anh vào Bệnh viện đa khoa Việt Tiệp trong đất liền điều trị. Anh Chiêm “trong cái rủi có cái may” vì ngay hôm sau có tàu về đất liền.

Đây là một trong số nhiều ca bệnh vượt khả năng, tầm kiểm soát của bệnh viện huyện đảo xa xôi này. Trong tình trạng “lực bất tòng tâm”, bác sĩ Hùng nhớ lại: “Một người bệnh bị đâm thủng ruột, tình trạng rất nguy kịch. Dù rất cố gắng, nhưng việc sơ cứu ban đầu ở Trung tâm khó bảo đảm mạng sống cho người bệnh nên cần đưa gấp vào đất liền. Nhưng thời điểm đó không có tàu, gia đình người bệnh phải khó khăn lắm mới thuê được tàu cứu hộ đưa người vào đất liền, rất tốn kém”. Nhiều ca bệnh nặng vì không có tàu cao tốc, không có tàu cứu hộ, huyện đảo phải huy động tàu đánh cá của ngư dân.

Mỗi năm có hàng nghìn người trên đảo có nhu cầu khám và chữa bệnh, những người làm công tác y tế trên đảo cố gắng giúp người bệnh yên tâm, tạo được niềm tin cho người dân. Nhưng còn không ít ca bệnh phải chuyển vào đất liền trong điều kiện khó khăn, đe dọa đến tính mạng khiến những bác sĩ trên đảo băn khoăn, trăn trở và không khỏi chạnh lòng.

Bệnh viện huyện đảo Bạch Long Vĩ.

Đảo mong gần với đất liền

Giám đốc Bệnh viện huyện Bạch Long Vĩ Phạm Tiến Thành cho biết: “Mấy năm gần đây, bệnh viện tiếp nhận một số ca bệnh nặng. Tuy nhiên, việc xử lý chỉ dừng ở bước đầu, cố gắng hết sức để ổn định bệnh tình và tâm lý người bệnh, sau đó chuyển vào đất liền chữa trị”. Nhưng vào được đất liền đối với người dân đảo Bạch Long Vĩ không đơn giản. Tàu Bạch Long của Tổng đội TNXP Hải Phòng không phải ngày nào cũng có chuyến, thậm chí hàng tháng mới có một chuyến, lại phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Nếu ngày xuất bến lặng gió thì không sao, chẳng may có áp thấp nhiệt đới, gió mùa Đông Bắc cấp 5 - 6 thì dù đã định ngày về, tàu cũng không thể rời âu cảng Bạch Long Vĩ.

Ngoài những khó khăn trên, còn có những nguyên nhân dẫn đến tình trạng một số ca bệnh phải chuyển vào đất liền. Đó là việc bệnh viện chỉ có 2 bác sĩ. Lực lượng bác sĩ mỏng, khó khăn cho điều trị nhiều người bệnh một lúc. Chưa nói đến những ca phức tạp không có bác sĩ chuyên khoa chữa trị, nhất là phẫu thuật. Được trang bị thiết bị hiện đại như máy Xquang, siêu âm, xét nghiệm máu, tủ bảo quản máu... nhưng chưa phát huy hết tác dụng. Thật tiếc khi người bệnh có nhu cầu, phương tiện có sẵn mà đành bó tay, người dân chưa thể được hưởng lợi từ sự đầu tư quý giá trên. Lý giải cho những bất cập, bác sĩ Thành cho biết: “Đào tạo một bác sĩ sử dụng thành thạo các loại máy móc trên tại huyện đảo là chưa thể, song cũng thật lãng phí và không khả thi nếu yêu cầu có đủ số bác sĩ được đào tạo sử dụng các phương tiện, máy móc trên”.

Khó khăn thì đã nói mãi, nhưng vượt lên trên tất cả, khi có người bệnh cần sự giúp đỡ của thầy thuốc, bác sĩ trên đảo, bằng tất cả hiểu biết, tay nghề của mình cố gắng xử trí tối đa và các anh đã cố gắng xử lý bình tĩnh nên đã không xảy ra tình huống đáng tiếc về tính mạng người bệnh. Bác sĩ Thành, Giám đốc bệnh viện, người đã hơn 6 năm gắn bó với huyện đảo, được mệnh danh là ông bố có nhiều con nhất huyện đảo. Hỏi về “thành tích” này, anh cười vui lý giải: Đối với các bà mẹ mang thai, các anh, chị luôn tư vấn và hướng dẫn gần đến ngày sinh nên về đất liền, nhưng thời tiết trên biển không thể nói trước được điều gì, vì vậy gặp những ca trở dạ ngay trên đảo, anh Thành cùng các bác sĩ của bệnh viện phối hợp với bệnh xá quân đội đóng trên đảo hội chẩn để đón công dân mới của đảo. 

Thầy thuốc Bệnh viện Bạch Long Vĩ chăm sóc ngư dân gặp nạn.

Nhưng, những khó khăn của y tế đảo Bạch Long Vĩ đâu mới xuất hiện. Nó có thể được giải quyết với sự quan tâm, đầu tư đặc biệt của thành phố Hải Phòng đối với huyện Bạch Long Vĩ. Với hàng nghìn lượt người bệnh đến khám, chữa bệnh mỗi năm, việc chỉ có 2 bác sĩ trong biên chế là quá ít. Tuy nhiên trước mắt, thành phố Hải Phòng cần đầu tư cho huyện đảo phương tiện cứu hộ đường biển phục vụ cấp cứu những ca bệnh nặng, bởi đất liền thuận tiện là thế mà còn có xe cứu thương, huống hồ ngoài đảo xa khó khăn trăm bề. Mặt khác, Hải Phòng cần có cơ chế cùng với sự liên kết, hợp tác, giúp đỡ của bệnh viện tuyến trên trong việc cử bác sĩ, y sĩ ra đảo trong trường hợp cần thiết để sử dụng các phương tiện, trang thiết bị y tế hiện đại cứu chữa người bệnh, thay vì đào tạo lực lượng bác sĩ tại chỗ gây lãng phí và không phù hợp đặc thù huyện đảo.