Tôi đi khám bệnh bác sĩ cho dùng thuốc trị tăng huyết áp captopril, vừa rồi đến khám lại tôi đề nghị bác sĩ cho đổi thuốc khác, vì captopril gây ho nhiều về đêm. Tôi muốn dùng methyldopa nhưng nghe nói thuốc này có nhiều tác dụng phụ. Xin tòa soạn cho biết cụ thể về loại thuốc này.
Nguyễn Thị Hồng Nhung (Khu đô thị mới Định Công - Hà Nội)
Methyldopa là tên chung quốc tế, ngoài ra còn có tên biệt dược là dopegit. Methyldopa được xếp vào loại độc dược bảng B, là thuốc chống tăng huyết áp loại liệt giao cảm. Methyldopa được chuyển hóa ở hệ thống thần kinh trung ương, có tác dụng làm giảm huyết áp ở cả tư thế nằm và tư thế đứng. Thuốc không ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng thận và tim. Nồng độ tối đa của thuốc trong huyết tương khoảng 2-4 giờ sau khi uống. Methyldopa là thuốc có nhiều tác dụng phụ, đáng kể nhất là: tác dụng an thần, làm cho người dùng thuốc lơ mơ, ngủ gà, khó tập trung tư tưởng, giảm nhạy bén trí tuệ; do đó được khuyên là không dùng cho người đang vận hành máy móc, người lao động trí óc.
Tác dụng giảm nội tiết tố sinh dục: Làm cho người dùng thuốc mất hứng thú khi vợ chồng gần gũi nhau. Các tác dụng phụ khác thường gặp là: nhức đầu, chóng mặt, ngạt mũi, sốt, buồn nôn, nôn, khô miệng, tiêu chảy, hạ huyết áp khi đứng, phù. Nếu dùng methyldopa kéo dài trên 180 ngày, 10-20% bệnh nhân có phản ứng coombs dương tính, nếu kèm thiếu máu tan huyết có thể tử vong. Các tác hại hiếm gặp là: viêm gan, vàng da, hoại tử gan từng vùng. Viêm đại tràng, viêm tụy, viêm tuyến nước bọt, đầy hơi, lưỡi đen. Suy tủy, giảm bạch cầu, mất bạch cầu hạt, giảm tiểu cầu. Thiếu máu tan huyết. Hội chứng thiểu năng tuần hoàn não, cử động không tự chủ kiểu múa vờn (giống Parkinson)...
Tương tác thuốc: dùng methyldopa phải rất thận trọng khi dùng đồng thời các thuốc sau:
Thuốc có chứa sắt (thường có trong các loại viên đa sinh tố, đa khoáng chất vitacap... hoặc trong viên sắt acid folic như ferimax... là thuốc bổ sung hằng ngày cho phụ nữ có thai hoặc trẻ em thấp bé nhẹ cân) sẽ làm giảm tác dụng hạ huyết áp của methyldopa.
Thuốc tránh thai uống: Tăng nguy cơ tổn thương mạch máu, khó kiểm soát huyết áp.
Thuốc kích thích thần kinh trung ương: Thuốc chống trầm cảm 3 vòng đối kháng với tác dụng hạ huyết áp và mất kiểm soát huyết áp.
Các thuốc chống tăng huyết áp khác: Tăng các phản ứng phụ bất lợi, tăng tác dụng hạ huyết áp.
Các thuốc ức chế monoamin oxydase (IMAO) gây hạ huyết áp quá mức. Chống chỉ định: bệnh gan đang tiến triển, rối loạn chức năng gan, người đang dùng thuốc IMAO. Người mẫn cảm với methyldopa, người đang thời kỳ cho con bú.
Chỉ định: theo Dược thư quốc gia Việt Nam, methyldopa chỉ dùng cho người tăng huyết áp khi mang thai hoặc cho trẻ em. (Vì các loại thuốc chống tăng huyết áp khác đều chống chỉ định cho người mang thai và trẻ em).
Trên thị trường, thuốc trị tăng huyết áp có mấy chục loại khác nhau, các loại thuốc trị tăng huyết áp đều có tác dụng phụ là suy giảm tình dục. Mức độ suy giảm tình dục nhiều hay ít phụ thuộc vào từng hoạt chất, vào dạng thuốc và sự nhạy cảm của từng người. Không dùng methyldopa cho người tăng huyết áp đang có chồng có vợ và phụ nữ có thai.