Phòng bệnh hơn chữa bệnh luôn đúng với mọi lứa tuổi, mọi giới, đây là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe của mỗi người. Tầm soát bệnh trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên bao giờ cũng đem lại hiệu quả điều trị cao nhất, giảm thiểu biến chứng, giảm tối đa chi phí điều trị cho người bệnh.
Đối với nam giới việc làm các xét nghiệm gì, tầm soát ra sao vẫn còn là một câu hỏi thường trực. Dưới đây là một số xét nghiệm nam giới có thể làm để phòng bệnh.
Ung thư tuyến tiền liệt
Tại Mỹ, ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến nhất sau ung thư da. Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm, bác sĩ có thể khám để tìm bệnh sớm, trước cả khi triệu chứng xuất hiện.
Nam giới nên nói chuyện với bác sĩ về xét nghiệm tiền liệt tuyến.
- Từ 50 tuổi trở lên nên xét nghiệm ung thư tiền liệt tuyến
- Nam giới 45 tuổi nên xét nghiệm nếu có nguy cơ cao như là người Mỹ gốc Phi.
- Nếu gia đình có người mắc ung thư tiền liệt tuyến, nên làm xét nghiệm này từ tuổi 40.
Ung thư tinh hoàn
Ung thư tinh hoàn là bệnh rất phổ biến, đây là loại ung thư ở tuyến sản sinh ra tinh trùng. Hầu hết các trường hợp ung thư tinh hoàn từ 20 – 54 tuổi. Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo, nếu trong gia đình có người mắc ung thư tinh hoàn, hoặc người có tinh hoàn ẩn, 1 tinh hoàn có nguy cơ cao bị ung thư hơn những người khác. Các bác sĩ khuyên nam giới nên thường xuyên kiểm tra các bất thường ở tinh hoàn, nếu thấy xuất hiện u cục cứng, cảm thấy nặng, tức hoặc đau ở khu vực bìu, hoặc tinh hoàn thay đổi hình dạng kích thước bất thường nên đi khám ngay.
Ung thư đại trực tràng
Đây là nguyên nhân ung thư gây tử vong thứ hai. Đàn ông có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn phụ nữ. Đa số các bệnh ung thư đại trực tràng thường phát triển chậm, do sự phát triển bất thường của các polyp ở đại tràng: tăng trưởng trên bề mặt bên trong của ruột. Sau khi ung thư phát triển, nó có thể xâm nhập, hoặc lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể. Cách để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng là tìm và loại bỏ các polyp ở khu vực đại trực tràng từ khi mới xuẩt hiện, không để chúng phát triển thành ung thư.
Nam giới nên khám đại trực tràng từ 50 tuổi. Nội soi đại trực tràng là một phương pháp đơn giản, nhưng hiệu quả trong việc phát hiện sớm các polyp hoặc ung thư đại trực tràng.
Ung thư da
Với những người hay phải làm việc dưới ánh nắng mặt trời có nguy cơ cao mắc ung thư da. Khi xuất hiện những đám da đổi màu hay các bất thường của nốt ruồi, người bệnh cần đến các cơ sở y tế. Tỷ lệ phụ nữ xuất hiện các đám sắc tố da cao, nhưng việc các đám sắc tố này phát triển thành u ác tính ở nam giới cao hơn 2-3 lần.
Hiệp hội Ung thư Mỹ và Viện Da liễu Mỹ khuyên nam giới thường xuyên tự kiểm tra, nếu thấy bất kỳ thay đổi hay dấu hiệu nào trên làn da như bất thường về hình dạng, màu sắc, kích thước trên da nên tìm gặp các chuyên gia da liễu để khám sàng lọc. Nếu phát hiện sớm điều trị ung thư da rất hiệu quả.
Tăng huyết áp
Nguy cơ tăng huyết áp tăng theo lứa tuổi. Đây là bệnh liên quan đến trọng lượng và lối sống. Nếu bị tăng huyết áp có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như các bệnh tim mạch, đột quỵ, suy thận.... Điều quan trọng là cần phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Tăng huyết áp được xác định khi trị số huyết áp từ 140/90mm Hg trở lên. Nếu mắc bệnh tăng huyết áp, người bệnh cần được đi khám và uống thuốc điều trị lâu dài để phòng biến chứng của tăng huyết áp.
Xét nghiệm cholesterol
Trong các xét nghiệm thông thường, người ta thường thấy có 2 loại cholesterol, một loại là cholesterol tốt HDL, cholesterol xấu là LDL và triglycerides – mức mỡ trong máu. Cholesterol LDL và triglycerides cao vượt mức bình thường sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, gây ra các mảng bám trong động mạch, gây xơ cứng mạch, hẹp động mạch, từ đó gây nguy cơ cao bị đau tim hay đột quỵ.
Theo các chuyên gia y tế, nam giới từ 20 tuổi nên được khám sàng lọc để kiểm tra cholesterol, từ đó phát hiện sớm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Từ 35 tuổi trở lên nên được kiểm tra cholesterol thường xuyên.
Xét nghiệm tiểu đường
Theo thống kê, 1/3 người dân Mỹ mắc bệnh tiểu đường mà không biết. Bệnh tiểu đường sẽ trở nên nguy hiểm nếu bệnh nhân không biết mình mắc bệnh, có thể dẫn đến những biến chứng tim mạch, mắt, tổn thương thận, thần kinh hay đột quỵ. Nếu bệnh được phát hiện sớm, người bệnh có thể kiểm soát mức đường huyết của mình bằng thuốc, phối hợp với chế độ ăn uống, luyện tập sẽ tránh được những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.
Xét nghiệm đường huyết rất đơn giản, chỉ bằng thử máu lúc đói. Theo khuyến cáo, người lớn từ 45 tuổi trở lên nên xét nghiệm đường máu mỗi 3 năm. Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao như cholesterol cao, tăng huyết áp nên được xét nghiệm sớm và thường xuyên hơn.
Xét nghiệm HIV
Đây là xét nghiệm nên được thực hiện ở những người có quan hệ tình dục cởi mở hoặc nghi ngờ mình nhiễm bệnh. Bệnh lây truyền qua đường tình dục, đường máu và từ mẹ sang con. Nếu nam giới có nhiều bạn tình hoặc quan hệ với những người có nguy cơ mắc bệnh như gái mại dâm, nên đi xét nghiệm HIV.
Để phòng lây nhiễm HIV, nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, không dùng chung bơm kim tiêm.
Bệnh glaucoma
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xếp nhóm bệnh glaucoma – bệnh thiên đầu thống, là bệnh gây mù phổ biến thứ 2 thế giới. Đây là loại bệnh gây tổn hại thần kinh thị giác dẫn đến mù lòa. Thế giới hiện có khoảng gần 5 triệu người bị mù do glaucoma, nếu bị mù, bệnh không thể phục hồi được. Do đó cần khám sàng lọc và điều trị ở giai đoạn sớm.
Nên đi kiểm tra mắt, nhất là với bệnh nhân bị tăng nhãn áp:
- Dưới 40 tuổi: Mỗi 2-4 năm
- Từ 40-54 tuổi: Mỗi 1-3 năm
- Từ 55-64 tuổi: Mỗi 1-2 năm
- Từ 65 trở lên: Mỗi 6-12 tháng
Theo các bác sĩ nhãn khoa, người bệnh nên khám sàng lọc thường xuyên hơn nếu bạn có nguy cơ cao như những người có tiền sử gia đình có người bị tăng nhãn áp, chấn thương mắt, hoặc sử dụng thuốc steroid trị các bệnh về mắt.