4 khuyến cáo phòng chống bệnh viêm màng não do mô cầu

Ngành y tế Hải Dương đang theo dõi dõi gần 50 người có nguy cơ nhiễm viêm não mô cầu, sau khi em Đỗ Thị X. học sinh lớp 12 trường THPT Lương Thế Vinh (thành phố Hải Dương) đã tử vong do viêm não mô cầu vào ngày 22/2 vừa qua.

Thông tin từ ông Bùi Huy Nhanh, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hải Dương, đây là trường hợp tử vong vì viêm não mô cầu đầu tiên tại địa phương sau hơn 10 năm không ghi nhận ca mắc nào. Vì là bệnh có khả năng lây lan nhanh, tỷ lệ tử vong cao nên Trung tâm Y tế dự phòng đã điều tra, lập danh sách những người tiếp xúc trực tiếp, chăm sóc bệnh nhân, học sinh cùng lớp…

Theo đó, gần 50 người đã tiếp xúc với bệnh nhân hiện được theo dõi sức khỏe chặt chẽ, giám sát tại gia đình để có thể phát hiện sớm bệnh khi có dấu hiệu. Trung tâm cũng hướng dẫn người dân vệ sinh cá nhân, vệ sinh nơi ở, khử khuẩn lớp học, gia đình và các hộ lân cận.

PGS.TS Trần Đắc Phu- Cục trưởng Cục Y tế dự phòng- Bộ Y tế cho biết, ngay sau khi tiếp nhận thông tin này, Cục Y tế dự phòng thuộc đã chỉ đạo Sở Y tế Hải Dương nhanh chóng xử lý, ngăn chặn nguy cơ lây lan dịch não mô cầu.

Các chuyên gia cho biết, bệnh viêm não, màng não do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Neisseria meningtidis gây nên. Vi khuẩn não mô cầu gồm có 4 nhóm chính: A,B,C và D, não mô cầu nhóm A và B thường hay gặp nhất. Ổ chứa vi khuẩn não mô cầu trong tự nhiên là ở người, do vậy nguồn lây bệnh chủ yếu là bệnh nhân và người lành mang vi khuẩn. Bệnh lây qua đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh. “Mọi người đều có cảm nhiễm với vi khuẩn não mô cầu, nhóm tuổi nguy cơ mắc bệnh cao nhất là lứa tuổi trẻ và cũng ở nhóm tuổi này có số người lành mang vi khuẩn nhiều nhất”- Cục trưởng Trần Đắc Phu nhấn mạnh.

Bệnh xuất hiện đột ngột với triệu chứng: Sốt cao, đau đầu dữ dội, nôn, cứng gáy, mệt mỏi, có thể có đau họng, chấm hay mảng xuất huyết, ban xuất huyết hình sao hoặc có thể có mụn nước.
Bệnh viêm não, màng não do não mô cầu lưu hành ở mọi nơi trên thế giới. Bệnh thường tản phát và có thể gây dịch. Tại Việt Nam, bệnh viêm não, màng não do não mô cầu nhóm A lưu hành ở nhiều nơi, trước kia có thể gây thành dịch, tuy nhiên hiện nay bệnh chỉ xuất hiện rải rác trong năm.

Tiêm vắc xin là một trong những cách để phòng chống bệnh viêm màng não do mô cầu

Vi khuẩn não mô cầu xâm nhập vào cơ thể sẽ gây viêm họng. Với những người cơ địa yếu, vi khuẩn tiếp tục lan vào máu đi khắp cơ thể gây nhiễm trùng huyết, viêm màng não. Trường hợp diễn tiến cấp tính, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóngViêm não mô cầu gây 2 bệnh lý chính là viêm màng não mủ và nhiễm trùng máu, đều nguy hiểm vì có thể gây sốc, tử vong nhanh chóng. Ở thể tối cấp, bệnh diễn tiến nhanh, tỷ lệ tử vong lên đến 60-70%; thể viêm màng não mủ tử vong là 30-40% nếu điều trị không kịp thời. Vì xuất hiện ban hoại tử trên da nên bệnh dễ nhầm với bệnh liên cầu khuẩn. Ngoài ra, bệnh cũng khó phát hiện sớm vì biểu hiện ban đầu như viêm họng thông thường nhưng diễn biến cấp tính.

Trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 650 trường hợp viêm màng não mủ do vi khuẩn, trong đó vi khuẩn não mô cầu chiếm khoảng 14%. Bệnh thường để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ 10-20%. Trong cộng đồng, tỷ lệ người mang vi khuẩn không có triệu chứng lâm sàng (người lành mang trùng) ở mũi, hầu, họng 5-25%. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn tại khu vực ổ dịch.

Bệnh lây truyền qua đường hô hấp. Vi khuẩn não mô cầu cư trú ở vùng hầu họng, khi tiếp xúc thông thường người với người sẽ lây truyền qua nước bọt, dịch tiết đường hô hấp, ho, hắt hơi.