Tình trạng viêm của cơ tim có thể diễn biến lành tính và tự khỏi, cũng có thể diễn biến nặng dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, khả năng chẩn đoán viêm cơ tim thường thấp vì phần lớn bệnh nhân không nhập viện, một số trường hợp chỉ được phát hiện sau khi bệnh nhân tử vong.
Phòng bệnh viêm cơ tim bằng cách siêu âm tim giúp đánh giá chức năng của tim. Ảnh: TM
Viêm cơ tim là nguyên nhân gặp ở 12% số bệnh nhân trẻ tuổi bị đột tử. Viêm cơ tim cũng là một trong những nguyên nhân chính của bệnh cơ tim giãn và bệnh cơ tim loạn nhịp thất phải. Có nhiều nguyên nhân gây viêm cơ tim. Nguyên nhân thường gặp nhất của viêm cơ tim là do virut. Các loại virut thường gặp là Coxsackievirus B, Adenovirus (virut cúm), Parvovirus B19, Epstein-Barr virut, sởi, HIV... Một số loại vi khuẩn cũng có thể gây viêm cơ tim như tụ cầu, liên cầu. Một số trường hợp khác, nấm và ký sinh trùng cũng có thể gây viêm cơ tim. Viêm cơ tim cũng có thể gặp do một số thuốc gây ra, bao gồm các kháng sinh như penicillin và sulfamid. Ngoài ra, các bệnh hệ thống như Lupus, viêm hạt cũng có thể gây ra viêm cơ tim.
Cơ chế của viêm cơ tim không phải do virut hay vi khuẩn tác động trực tiếp lên tế bào cơ tim mà thông qua tác dụng của hệ miễn dịch của chính bệnh nhân. Đầu tiên các virut nhân lên, kích hoạt hoạt động của tế bào bạch cầu lympho B của người bệnh làm các tế bào này tiết ra các tự kháng thể và các chất gây viêm. Sau đó các tự kháng thể và các chất gây viêm này tác động vào tế bào cơ tim gây ra viêm cơ tim.
Viêm cơ tim thể nhẹ có thể tự khỏi, đôi khi bệnh nhân không phát hiện ra mình bị viêm cơ tim. Tuy nhiên, viêm cơ tim có thể gặp thể nặng, bệnh nhân có thể có các rối loạn nhịp tim nguy hiểm như rung thất, nhịp nhanh thất, block nhĩ thất hoàn toàn... hoặc có biến chứng suy tim cấp, phù phổi cấp hoặc thậm chí là sốc tim. Những trường hợp viêm cơ tim nặng tiên lượng bệnh nhân rất nặng nề, thậm chí tử vong.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Hiện nay chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu cho viêm cơ tim. Các biện pháp điều trị chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Trường hợp nhẹ, bệnh nhân được theo dõi, làm xét nghiệm men tim và siêu âm đánh giá chức năng tim. Trường hợp nặng cần được điều trị suy tim với thuốc lợi tiểu, ức chế men chuyển, vận mạch hay thậm chí dùng các thiết bị hỗ trợ tim phổi.
Hiện nay chưa có biện pháp dự phòng đặc hiệu cho viêm cơ tim. Phòng viêm cơ tim chủ yếu là các biện pháp dự phòng nhiễm virut như tránh nhiễm lạnh, giữ vệ sinh, luyện tập thể dục thể thao và tiêm phòng.
Mời bạn độc giả đón đọc phần 2:"Dấu hiệu dễ bị bỏ qua khi mắc viêm cơ tim" vào lúc 14h ngày 13/7/2015
ThS.BS. Trần Vũ Hoàng
